Ngày 03/12/2025, Đoàn công tác của Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tỉnh Thái Nguyên do đồng chí Nguyễn Thị Thủy - Phó Giám đốc Sở làm Trưởng đoàn đã tiến hành kiểm tra tiến độ thực hiện nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh “Xây dựng mô hình phát triển giống bí đỏ Mật sao 2 phục vụ sản xuất rau hàng hoá tại Thái Nguyên”. Tham gia buổi làm việc có đại diện Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm, chính quyền địa phương cùng các hộ nông dân trực tiếp tham gia mô hình.

Dự án do Trung tâm Thực nghiệm Cây lương thực và Cây thực phẩm - Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm chủ trì, được thực hiện trong 18 tháng (từ 01/01/2025 đến 30/6/2026) với quy mô 30 ha, tổng kinh phí 3,28 tỷ đồng, trong đó ngân sách nhà nước hỗ trợ 1,5 tỷ đồng. Mục tiêu của dự án là xây dựng mô hình liên kết chuỗi giá trị sản xuất giống bí đỏ Mật sao 2 an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, hoàn thiện quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch phù hợp với điều kiện sinh thái địa phương, chuyển giao tiến bộ khoa học - kỹ thuật cho nông dân và hình thành vùng sản xuất rau hàng hóa bền vững gắn với doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm.

Lãnh đạo Sở KH&CN cùng đại diện phòng Quản lý Khoa học kiểm tra mô hình phát triển giống bí đỏ Mật sao 2 phục vụ sản xuất rau hàng hoá tại xóm Nam 1, xã Phú Bình

Giống bí đỏ Mật sao 2 do Trung tâm Thực nghiệm Cây lương thực và Cây thực phẩm nghiên cứu chọn tạo có khả năng sinh trưởng khỏe, kháng bệnh tốt, thích nghi cao với điều kiện khí hậu miền núi phía Bắc, đặc biệt phù hợp với thổ nhưỡng Thái Nguyên. Các thí nghiệm vụ Xuân - Hè 2025 tại ba điểm Vạn Phú (Đại Từ), La Hiên (Võ Nhai) và Bảo Lý (Phú Bình) cho thấy công thức trồng M2 (11.000 cây/ha) kết hợp bón phân F1 (10 tấn phân hữu cơ vi sinh + 80 kg N + 100 kg P₂O₅ + 120 kg K₂O) đạt năng suất 34-35 tấn/ha, cao hơn 20-30% so với giống phổ biến trước đây. Thời gian sinh trưởng trung bình 85-90 ngày, thịt quả vàng đậm, thơm, ngọt; có thể sử dụng đa dạng, vừa làm rau xanh vừa làm nguyên liệu chế biến thực phẩm. 

Từ kết quả thực nghiệm, dự án đã triển khai mô hình sản xuất quy mô 30 ha tại các xã Vạn Phú, Điềm Thụy, Phú Bình và Dân Tiến. Năng suất trung bình đạt hơn 32 tấn/ha, thu nhập từ 160-180 triệu đồng/ha. Bên cạnh đó, mô hình còn xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ ổn định với doanh nghiệp, trong đó Công ty TNHH MTV Hải Thắng và Hợp tác xã Sản xuất và Dịch vụ Nông nghiệp Võ Nhai đã ký hợp đồng thu mua trên 75% sản lượng, tương đương hơn 780 tấn sản phẩm trong vụ vừa qua. Sự hợp tác chặt chẽ giữa nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân được đánh giá là bước tiến quan trọng trong xây dựng nông nghiệp hàng hóa gắn với thị trường, góp phần giảm thiểu rủi ro “được mùa mất giá”, hướng đến sản xuất bền vững.

Đại diện Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm chia sẻ với hộ dân trực tiếp trồng bí đỏ Mật sao tại xóm Nam 1, xã Phú Bình

Song song với sản xuất, công tác đào tạo - tập huấn được triển khai sâu rộng. Dự án đã tổ chức 07 lớp tập huấn kỹ thuật cho hơn 350 nông dân, hướng dẫn chi tiết quy trình trồng, chăm sóc, thu hoạch và bảo quản bí đỏ Mật sao 2 an toàn theo VietGAP; sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh, kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh tổng hợp và ghi chép nhật ký đồng ruộng. Sau tập huấn, người dân đều nắm vững quy trình kỹ thuật, biết cách áp dụng tiến bộ khoa học để nâng cao năng suất và giảm chi phí đầu vào.

Phát biểu tại buổi kiểm tra, đồng chí Nguyễn Thị Thủy - Phó Giám đốc Sở KH&CN ghi nhận và đánh giá cao tinh thần chủ động, sáng tạo của Trung tâm thực nghiệm Cây lương thực và Cây thực phẩm cùng sự phối hợp tích cực của địa phương. Đồng chí Phó Giám đốc Sở nhấn mạnh: “Dự án Bí đỏ Mật sao 2 là minh chứng rõ nét cho việc khoa học công nghệ có thể tạo ra giá trị thực tiễn trong sản xuất nông nghiệp. Việc áp dụng quy trình VietGAP và liên kết giữa nông dân với doanh nghiệp không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn góp phần bảo vệ môi trường, hướng tới nền nông nghiệp xanh và bền vững”. Đồng chí đề nghị các đơn vị tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất, đa dạng hóa hình thức tiêu thụ và đẩy mạnh nghiên cứu bảo quản, chế biến sau thu hoạch để gia tăng giá trị sản phẩm. 

Trong thời gian tới, dự án sẽ tiếp tục triển khai nghiên cứu chuyên sâu về thời vụ, mật độ trồng và mức phân bón tối ưu, đồng thời mở rộng quy mô sản xuất tại các xã Phú Bình, xã Điềm Thụy, xã Vạn Phú và xã Dân Tiến. Với kết quả đạt được và sự đồng hành của ngành KH&CN, mô hình “Phát triển giống bí đỏ Mật sao 2 phục vụ sản xuất rau hàng hóa tại Thái Nguyên” đang mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp địa phương - nơi người nông dân từng bước làm chủ công nghệ, làm chủ tri thức, góp phần xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững./.