Quốc hội khóa XV, Kỳ họp thứ 9 đã thông qua Luật Năng lượng nguyên tử số 94/2025/QH15 ngày 27/6/2025. Luật có hiệu lực từ 01/01/2026, thay thế Luật Năng lượng nguyên tử năm 2008. Đây là văn bản quan trọng, hoàn thiện hành lang pháp lý cho việc quản lý, sử dụng năng lượng nguyên tử an toàn, hiệu quả, vì mục tiêu phát triển bền vững. 

So với Luật Năng lượng nguyên tử năm 2008, Luật Năng lượng nguyên tử năm 2025 được xây dựng tinh gọn hơn, với 08 chương, 73 điều, giảm 03 chương và 20 điều nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ nội dung cốt lõi. Luật quy định về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử; an toàn bức xạ, an ninh hạt nhân; hoạt động của nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng nghiên cứu; ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân; trách nhiệm bồi thường thiệt hại; công tác thanh sát và quản lý nhà nước. Đáng chú ý, Luật đã bổ sung những quy định mới phù hợp với tình hình phát triển hiện nay, đặc biệt là định hướng sử dụng năng lượng nguyên tử phục vụ mục đích hòa bình, an toàn, bền vững. Luật làm rõ hơn trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong bảo đảm an toàn bức xạ, phòng ngừa, ứng phó sự cố, đồng thời tăng cường cơ chế quản lý nhà nước, thanh sát hạt nhân và xử lý vi phạm. Đặc biệt, các quy định về bồi thường thiệt hại trong sự cố bức xạ, hạt nhân được quy định cụ thể, minh bạch, bảo vệ tốt hơn quyền lợi của Nhà nước, tổ chức và cá nhân. 

Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng của Việt Nam ngày càng tăng, cùng với yêu cầu bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, việc Quốc hội thông qua Luật Năng lượng nguyên tử năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Luật sẽ góp phần thúc đẩy phát triển khoa học – công nghệ hiện đại, mở rộng ứng dụng năng lượng nguyên tử vào các lĩnh vực kinh tế - xã hội như y tế, nông nghiệp, công nghiệp, bảo vệ môi trường, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia. Không chỉ dừng lại ở khía cạnh phát triển kinh tế, Luật còn là cơ sở pháp lý vững chắc để đảm bảo an toàn bức xạ, an ninh hạt nhân, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường sống. Đây cũng là điều kiện tiên quyết để Việt Nam hội nhập sâu rộng hơn với quốc tế, tiếp cận các thành tựu khoa học – công nghệ tiên tiến, đồng thời khẳng định cam kết mạnh mẽ của Nhà nước về việc chỉ phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình. 

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Khoa học và Công nghệ, các địa phương đang tích cực triển khai công tác phổ biến Luật Năng lượng nguyên tử năm 2025. Tại Thái Nguyên, Sở Khoa học và Công nghệ đã ban hành văn bản yêu cầu các sở, ngành, địa phương và cơ sở bức xạ đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt, đưa Luật nhanh chóng đi vào cuộc sống, với mục tiêu là nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và nhân dân về vai trò, ý nghĩa của Luật Năng lượng nguyên tử năm 2025; bảo đảm việc triển khai được tiến hành đồng bộ, gắn với nhiệm vụ chính trị, chuyên môn của từng cơ quan, đơn vị, đồng thời lồng ghép trong các phong trào, cuộc vận động tại địa phương. Các cơ sở tiến hành công việc bức xạ, hạt nhân được yêu cầu phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Luật, chủ động xây dựng phương án bảo đảm an toàn, phòng ngừa và ứng phó sự cố. Người dân cũng được khuyến khích chủ động tìm hiểu, giám sát việc thực hiện, từ đó cùng góp phần bảo vệ an toàn bức xạ, an ninh hạt nhân và môi trường sống. 

Công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Năng lượng nguyên tử năm 2025 không chỉ giúp Luật nhanh chóng đi vào cuộc sống, nâng cao ý thức trách nhiệm của toàn xã hội, mà còn khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc phát triển và ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình. Với sự đồng hành của các cấp, ngành và sự hưởng ứng của nhân dân, Luật sẽ được triển khai hiệu quả, góp phần củng cố an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy phát triển bền vững, đồng thời nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trong hợp tác và hội nhập quốc tế về năng lượng nguyên tử. 

Toàn văn Luật Năng lượng nguyên tử số 94/2025/QH15 xem tại đây./.