Truy cập nội dung luôn

Hồng trà: Bền vững hay chỉ là “hot trend”?

Thời gian gần đây, hồng trà luôn được giới thiệu như một sản phẩm mới lạ và độc đáo của nhiều cơ sở sản xuất chè trên địa bàn tỉnh. Loại trà này khác chè truyền thống từ phương pháp chế biến cho đến hương vị. Cùng với đó, hồng trà còn được biết đến với nhiều công dụng trong chăm sóc sức khoẻ…

Sản phẩm hồng trà được đưa vào hệ thống Layback - thương hiệu đầu tiên dùng chè Thái Nguyên làm nguyên liệu trà sữa

Nở rộ sản phẩm hồng trà

Cuối năm 2022, sản phẩm hồng trà của HỢp tác xã (HTX) Chè Kim Thoa, xã Phúc Xuân, TP. Thái Nguyên được đông đảo người tiêu dùng biết đến khi đề tài “Quy trình chế biến sản phẩm Hồng trà Kim Thoa” giành giải Nhì tại Hội thi sáng tạo kỹ thuật Hội Nông dân tỉnh Thái Nguyên lần thứ XI, năm 2021 - 2022. Theo chia sẻ của chị Tống Thị Kim Thoa, Giám đốc HTX, sau gần 3 năm nghiên cứu, tìm tòi và sáng tạo, chị đã làm ra được sản phẩm ưng ý và cung cấp cho thị trường với giá cao gấp đôi so với trà xanh cùng chất liệu, được khách hàng yêu thích.

Nhiều HTX, cơ sở sản xuất chè tại xã Tân Cương, TP. Thái Nguyên cũng nhanh chóng tung ra những sản phẩm hồng trà đặc sắc của riêng mình. Như HTX Tâm Trà Thái Sinh (xóm Hồng Thái 2) có sản phẩm mang tên “Hồng trà Trà ông Thái”. Ông Trần Văn Thái từ lâu đã nổi danh là một trong những nghệ nhân làm chè giỏi nhất của vùng chè, người đầu tiên làm chè cao cấp như chè tôm nõn, chè đinh. Gia đình ông Thái cho biết sản phẩm hồng trà được sản xuất phục vụ khách hàng từ khoảng 4 đến 5 năm nay, theo công thức riêng của ông nhưng không sản xuất đại trà mà chỉ thỉnh thoảng làm theo đơn đặt hàng, mỗi mẻ khoảng 1 tạ thành phẩm, mất đến 48 tiếng đồng hồ. Tuy còn nhiều khách có nhu cầu mua nhưng gia đình ưu tiên sản xuất trà xanh đặc sản hơn loại chè này.

Tại HTX Trà trung du Tân Cương (xóm Hồng Thái 2), sản phẩm hồng trà được sản xuất từ nguyên liệu chè trung du và các giống chè khác, sản lượng 5 tạ/năm với giá bán từ 800 nghìn đồng/kg. Anh Nguyễn Thanh Dương, Giám đốc HTX cho biết hồng trà bắt đầu có thị trường, từ năm sau HTX sẽ tập trung sản xuất loại chè này với số lượng lớn để phục vụ thị trường.

Nhiều sản phẩm hồng trà cũng đã được khách hàng yêu thích như: Hồng diệp trà, Tân hồng diệp trà (của xưởng trà Lễ Mỵ, Tân Cương), hồng trà Layback, hồng trà Hương Vân Trà…

Tưởng lạ, hóa quen

Những người hiểu biết về chè không khó để “nhận diện” được ngay “cố nhân”. Bởi lẽ, hồng trà có cùng quy trình sản xuất với trà đen, rất quen thuộc với nhiều vùng chè.

Trà xanh được chế biến bằng quy trình “sao suốt”, liên tục trong lò nóng, quá trình làm nguội nhanh nên chè không bị oxy hóa, giữ được trạng thái màu sắc xanh. Còn sản xuất trà đen hay hồng trà thay vì diệt men như trà xanh thì lại cần được ủ men oxy hóa làm cho nước trà mất màu xanh, chuyển sang màu nâu đậm, hồng đậm.

Trong nhiều năm trước đây, mỗi năm tỉnh ta sản xuất hàng chục nghìn tấn chè đen xuất khẩu, đơn cử như Nông trường chè Quân Chu được đầu tư dây chuyền sản xuất trà đen xuất khẩu công nghệ Liên Xô khá hiện đại từ năm 1974, sản lượng trà đen xuất khẩu đạt 320 tấn/năm. Hay Công ty Chè Sông Cầu những năm 1980 - 1990 có 2 dây chuyền sản xuất chè đen công suất 16 tấn chè búp tươi/ngày, hàng năm sản xuất ra 700 tấn chè đen các loại.

Suốt nhiều thập kỷ, trà xanh và trà đen cùng song song đồng hành. Trong khi trà xanh được chế biến thủ công, hái tay tại các vùng nguyên liệu chất lượng tốt, bán nội tiêu với giá cao, thì trà đen mang thân phận “con nuôi” thu hái bằng máy hoặc cắt bằng liềm dài cả gang tay, được thu mua với giá thấp tại những vùng chè chất lượng kém.

Cùng quy trình sản xuất, song hồng trà và trà đen có sự khác biệt lớn về nguyên liệu. Như đã nói ở trên, nguyên liệu chế biến trà đen là chè phẩm cấp thấp, còn để chế biến hồng trà, phải chọn nguyên liệu chè hữu cơ, hái non như làm chè xanh đặc sản. Thậm chí, một số hộ như ông Trần Văn Thái hay xưởng trà Lễ Mỵ còn tuyển chọn riêng giống chè trung du tím để làm ra loại hồng trà có màu nước tuyệt đẹp. Cũng chính từ sự khác biệt đó, hồng trà nên pha với nước 950C còn trà đen sẽ dùng nước sôi hoàn toàn để trà có hương vị tốt nhất.

Không chỉ là “hot trend”

Không ít người cho rằng thương hiệu chè Thái Nguyên là hương vị chè truyền thống, hồng trà dù có được yêu thích nhưng cũng khó phát triển lâu dài, vì sở thích đua theo trào lưu của giới trẻ thường nhanh chóng bị thay thế bởi những thứ mới lạ khác.

Ngoài khác biệt trà xanh về màu nước, hồng trà cũng như trà đen còn khác biệt ở chỗ không còn vị chát của trà xanh. Quá trình lên men như một phép màu kỳ diệu làm cho nước trà mang màu hồng nâu hổ phách, vị chát biến thành ngọt dịu và hương thơm nguyên bản đổi thành hương thơm của quả chín, rất tinh tế.

Tại không gian thưởng trà của HTX Hương Vân Trà, khách được thưởng lãm hồng trà pha với mật ong, nếu là mùa hè thì thêm vài viên đá, mùa lạnh thì uống nóng. Cùng với vị thơm ngon hấp dẫn, hồng trà còn được giới thiệu rất nhiều công dụng như bồi bổ thân thể, phòng ngừa các loại bệnh về đường tiêu hóa, tim mạch, không gây mất ngủ như trà xanh… đặc biệt là hồng trà còn chống lão hóa, hỗ trợ giữ gìn vẻ đẹp nên rất hợp khẩu vị của người thưởng thức ở nhiều độ tuổi, nhất là giới trẻ và phụ nữ.

Tại đường Bắc Sơn, phường Hoàng Văn Thụ, TP. Thái Nguyên có quán Layback - thương hiệu trà sữa đầu tiên dùng chính hồng trà sản xuất từ chè Thái Nguyên. Chị Nguyễn Thị Vân chủ quán tâm sự: Gia đình tôi đã kinh doanh lĩnh vực giải khát 10 năm, hiện có chuỗi 4 cửa hàng tại TP. Thái Nguyên, TP. Phổ Yên và tới đây là ở TP. Ninh Bình. Với khát khao xây dựng thương hiệu trà sữa của riêng mình từ búp chè đặc sản của quê hương, vợ chồng tôi tự tin dùng chè Tân Cương thay cho nguyên liệu nhập khẩu. Hiện nay, mỗi tháng chúng tôi sử dụng khoảng 50 kg hồng trà (1 kg pha chế từ 120 - 140 cốc trà sữa), ngoài trà sữa đã có nhiều khách hàng mua hồng trà vì dễ uống và tốt cho sức khỏe.

Nhiều khách hàng rất nhận xét trà sữa Layback vẫn giữ nguyên vị ngọt mát của trà sữa truyền thống nhưng hương trà rất thơm và có vị ngọt sâu. Họ càng thêm tin tưởng vào nguồn gốc sản phẩm và đặc biệt yêu thích loại trà sữa đầu tiên được pha chế từ nguyên liệu chè Thái Nguyên này.

Chị Vân tin tưởng rằng khi tiếp cận được với giới trẻ, trở thành loại đồ uống phổ biến sẽ mở ra một tương lai vững chắc cho hồng trà nói riêng, chè Thái Nguyên nói chung.

CTV Ngọc Khuê
thainguyen.gov.vn