HTX Chè Hảo Đạt - nơi khởi nguồn sáng kiến, góp phần đưa hương chè Tân Cương vươn xa

Sáng kiến nảy sinh từ thực tiễn

Ở Tân Cương, nếu hỏi ai yêu cây chè hơn cả bản thân thì đó chính là Giám đốc HTX Chè Hảo Đạt. Từ khâu trồng, chăm sóc, chế biến đến thưởng trà, chị Hảo am hiểu tường tận. Vốn kiến thức và kinh nghiệm dày dặn giúp chị nhận diện chính xác những khâu cần cải tiến để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.

Trong quy trình sản xuất, công đoạn diệt men (hay còn gọi là “ốp chè”) giữ vai trò quyết định. Đây là bước dừng quá trình oxy hóa, cố định hương vị, làm mềm lá cho công đoạn vò và giữ màu xanh tự nhiên của trà. Tuy nhiên, việc diệt men bằng chảo tôn nhiều năm qua tại vùng chè Tân Cương vừa tốn sức, vừa khó bảo đảm đồng đều về chất lượng; màu sắc và hương vị chè dễ biến đổi, gây khó khăn trong việc giữ giá trị sản phẩm. Thực trạng này thôi thúc chị Hảo tự nghiên cứu, kết hợp tham khảo thiết bị từ nhiều đơn vị để phù hợp với đặc thù chế biến chè Tân Cương, từ đó ra đời ống diệt men chè - một sáng kiến dung hòa giữa công nghệ cơ khí và bí quyết giữ hương vị truyền thống.

“Ống diệt men chè” được thiết kế ống kín bằng inox hạn chế thất thoát nhiệt năng, nâng cao hiệu suất vận hành và giảm chi phí nhiên liệu

Với thiết bị cải tiến, chỉ 3-5 phút đã cho ra một mẻ chè đồng đều, mềm dẻo, giữ màu xanh sẫm tự nhiên và hương thơm đặc trưng. Cơ chế quay tròn nhẹ nhàng giúp lá không bị nát vụn, tỷ lệ chè cám giảm rõ rệt. Khác với chảo tôn thủ công phải đảo liên tục, ống diệt men hoạt động hoàn toàn cơ giới hóa. Người vận hành chỉ cần điều chỉnh nhiệt độ, thời gian và quan sát quy trình, vừa tiết kiệm sức lao động vừa bảo đảm chất lượng đồng đều. Đây là lý do sáng kiến được Hội Khuyến học Việt Nam lựa chọn vào Chung khảo Giải thưởng “Khuyến học - Tự học thành tài”.

Sản phẩm chè sau công đoạn diệt men giữ được màu xanh, hương thơm tự nhiên

Sáng kiến nhỏ, hiệu quả lớn

Tại khu chế biến của HTX Chè Hảo Đạt, rất đông công nhân miệt mài làm việc với tinh thần trách nhiệm cao. Chị Đào Thị Thắm, trực tiếp đảm nhận công đoạn diệt men, cảm nhận rõ lợi ích từ sáng kiến kỹ thuật do Giám đốc mang lại. Chưa nói đến nâng cao chất lượng sản phẩm, việc giảm sức lao động và nâng cao hiệu quả sản xuất đã khiến chị Thắm mê “Ống diệt men chè”.

Chị Thắm chia sẻ: Trước đây, mỗi mẻ diệt men cần một người đảo tay liên tục, rất vất vả và hiệu quả phụ thuộc tay nghề. Giờ đây, chỉ cần khởi động máy, mọi công đoạn được kiểm soát tốt hơn, năng suất và chất lượng đều vượt trội.

Sản phẩm chè xanh sau khi diệt men được bà Đào Thanh Hảo trực tiếp giới thiệu, thể hiện hiệu quả rõ rệt của sáng kiến

Chị Đào Thanh Hảo - chủ nhân sáng kiến cho biết: Một ống diệt men có thể thay thế tới 8 chảo thủ công, giảm khoảng 2 lao động/mẻ, trong khi sản lượng tăng gấp 3-5 lần. Tỷ lệ chè loại 1 tăng lên, giúp giá trị sản phẩm nâng cao đáng kể. Nhờ cải tiến liên tục các khâu, quy trình từ sản xuất đến tiêu thụ, sáng kiến “Ống diệt men chè” giúp HTX đạt kết quả nổi bật. Năm 2024, HTX Chè Hảo Đạt đạt doanh thu 43 tỷ đồng, lợi nhuận 2 tỷ đồng, gấp hơn 5 lần so với 4 năm trước khi áp dụng công nghệ mới. Hệ thống còn tiết kiệm nhiên liệu, chi phí nhân công, loại bỏ khói bụi, bảo vệ sức khỏe người lao động và duy trì môi trường sản xuất trong lành.

Điểm đáng chú ý khác là mô hình này tạo sự gắn kết bền vững trong chuỗi sản xuất. Với năng lực chế biến chủ động, HTX mở rộng thu mua chè búp tươi từ các hộ dân, giúp bà con yên tâm về đầu ra và cơ sở chế biến có nguồn nguyên liệu ổn định. Nhờ đó, chuỗi giá trị khép kín, bền vững dần hình thành, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho hàng trăm hộ trồng chè.

Sáng kiến “Ống diệt men chè” có ý nghĩa thực tiễn lớn, nâng cao năng suất và hiệu quả sản xuất, lan tỏa giá trị trong cộng đồng. Đồng thời, nó phản ánh tinh thần tự học, tự nghiên cứu của chị Đào Thanh Hảo, Giám đốc HTX Chè Hảo Đạt. Việc được vinh danh tại vòng Chung khảo Giải thưởng “Khuyến học - Tự học thành tài” - một giải thưởng uy tín không chỉ là vinh quang, mà còn mở ra con đường mới cho hành trình hội nhập của chè Thái Nguyên.