Nghi lễ dâng hương được tổ chức trang nghiêm

Đền Đuổm được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ 12 thờ vị quan Châu Mục vùng Thượng nguyên, Thủ lĩnh phủ Phú Lương Dương Tự Minh, ông là người dân tộc Tày đã có công dẹp loạn thổ phỉ và đánh đuổi quân Tống xâm lược, giữ vững biên cương phía Bắc của nước Đại Việt dưới triều đại của ba vị vua nhà Lý vào thế kỷ XII, là Lý Nhân Tông (1072 - 1127), Lý Thần Tông (1127 - 1138) và Lý Anh Tông (1138 - 1175). Trong hơn 30 năm làm quan dưới các Vương triều Lý, Dương Tự Minh là một vị tướng giỏi, ngay thẳng và nghĩa hiệp dám đấu tranh chống lại sự sách nhiễu của quan lại trong triều. Cuối đời ông đã cùng hai Công chúa Diên Bình và Thiều Dung về sống ở Điểm Sơn, nay thuộc xã Động Đạt, huyện Phú Lương.

Trải qua bao biến động thăng trầm của thời gian nhưng đền Đuổm vẫn giữ được nét cổ kính, uy nghiêm và vẫn giữ được nguyên vẹn kiến trúc gốc, kiến trúc cổ theo kiểu tam cấp bao gồm: Đền Thượng là nơi thờ Mẫu Địa (cha trời, mẹ đất). Đền Trung thờ Phò Mã Đô úy Dương Tự Minh và Đền Hạ, dưới là hai Phủ (Phủ bên phải thờ công chúa Diên Bình, Phủ bên trái thờ công chúa Thiều Dung, hai phu nhân của ông).

Ngày nay, đền Đuổm là cụm công trình kiến trúc, tín ngưỡng, văn hóa tâm linh, danh lam thắng cảnh tiêu biểu của tỉnh Thái Nguyên nói riêng và cả nước nói chung. Sách “Đại Nam nhất thống chí” mô tả rằng vùng đất này được cho là đất phong thủy, sinh ra hào kiệt, với thế rồng cuộn, voi chầu như vậy, núi Đuổm nơi đây được xem là “Linh sơn xứ Thái”.

Nét đẹp xin chữ đầu năm tại đền Đuổm

Lễ hội đền Đuổm được tổ chức hằng năm để tri ân ngưỡng vọng về một vị danh tướng nổi danh trong lịch sử nước nhà và cầu mong Đức Thánh Đuổm ban cho một năm mới mùa màng bội thu, Nhân dân no ấm. 

Năm nay, Lễ hội đền Đuổm Xuân Ất Tỵ được tổ chức gồm hai phần: Lễ và hội. Các nghi lễ truyền thống: Rước đất, rước nước; dựng cây nêu; dâng hương; Mộc Dục; gia quan; rước lễ vật vào đền; Đại Tế; khai mạc và lễ tạ.

Du khách thập phương đến dâng hương

Phần hội được tổ chức với nhiều hoạt động ý nghĩa như thi trưng bày, trang trí mâm cỗ sản vật của địa phương cúng tiến vào đền Đuổm; trang trí các gian hàng, chợ quê; giã bánh giày, gói bánh chưng truyền thống, thi văn nghệ...

Bên cạnh đó, nhiều trò chơi dân gian như kéo co, đẩy gậy, tung còn, đánh đu và các sản vật đặc trưng nhất của địa phương (bánh chưng, bánh giầy, bánh gio, bánh sừng bò, bánh lá ngải, xôi ngũ sắc, rượu nếp cái hoa vàng, chè mật ong rừng...) được trưng bày đã thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương.