Quá trình hình thành và phát triển của MTTQ Việt Nam Tỉnh Thái Nguyên gắn liền với sự hình thành, phát triển của Mặt trận Việt Minh - tổ chức đầu tiên của MTTQ Việt Nam. Tháng 8/1941 tại huyện Võ Nhai đồng chí Hoàng Quốc Việt đã phổ biến chương trình, Điều lệ Việt Minh cho cán bộ, đảng viên, chiến sỹ cứu quốc và tự vệ các xã huyện Võ Nhai với việc ổn định tư tưởng, đồng bào giúp đỡ nhau vượt qua khó khăn trong giai đoạn đầu cách mạng.

Từ năm 1941 đến tháng 8/1945 Mặt trận Việt Minh trong tỉnh đã góp phần quan trọng trong cuộc tổng khởi nghĩa giải phóng dân tộc. Trong giai đoạn chính quyền non trẻ (1945 - 1954), với thù trong giặc ngoài và quá trình phát triển, thống nhất lực lượng thực hiện nhiệm vụ kháng chiến, kiến quốc. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (năm 1955 Mặt trận Liên Việt đổi tên thành Mặt trận Tổ quốc Việt Nam) trong tỉnh đã từng bước trưởng thành, góp phần ngày càng mở rộng khối đoàn kết toàn dân trong sự nghiệp giải phóng quê hương và xây dựng hậu phương kháng chiến, đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, kết thúc cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc. Từ đây Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong tỉnh đi vào bước phát triển mới.

1. Tỉnh Thái Nguyên tiến hành Đại hội thành lập Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tháng 12/1955 (1955-1959)

Đại hội đã bầu ra Ban lãnh đạo gồm 23 vị đại diện cho các giới, các dân tộc, các tôn giáo trong tỉnh. Ông Bùi Chí Tâm được bầu làm Chủ tịch.

2. Đại hội lần thứ II Mặt trận Tổ quốc tỉnh Thái Nguyên (1959 - 1961)

Tham dự Đại hội có gần 200 đại biểu, đại diện cho khối đại đoàn kết toàn dân trong tỉnh. Đại hội đã bầu ra 35 vị uỷ viên. Ông Bùi Chí Tâm được bầu làm Chủ tịch

3. Đại hội lần thứ III Mặt trận Tổ quốc tỉnh Thái Nguyên (1961- 1964)

 Đại hội diễn ra từ ngày 27/11 đến 30/11/1961. Tham dự Đại hội có 184 đại biểu đại diện cho các tôn giáo, các giới, các ngành trong tỉnh. Ông Bùi Chí Tâm tiếp tục được bầu làm Chủ tịch.

4. Đại hội lần thứ IV Mặt trận Tổ quốc tỉnh Thái Nguyên (1964 - 1974)

Đại hội diễn ra từ ngày 01/3 đến 04/3/1964. Đại hội đã bầu ra Ủy ban MTTQ tỉnh khoá mới gồm 59 vị. Ông Bùi Chí Tâm được bầu làm Chủ tịch.

 Ngày 21/4/1965, Quốc hội quyết định hợp nhất 2 tỉnh Bắc Kạn, Thái Nguyên thành tỉnh Bắc Thái. Ông Nguyễn Việt Vinh, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, giữ chức Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Bắc Thái.

5. Đại hội lần thứ I Mặt trận Tổ quốc tỉnh Bắc Thái (1974 - 1978)

 Đại hội diễn ra từ ngày 16/7 đến 19/7/1974. Tham dự Đại hội có 187 đại biểu đại diện cho khối đại đoàn kết toàn dân trong tỉnh. Đại hội đã hiệp thương bầu Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Thái gồm 55 vị. Ông Nguyễn Hồng An được bầu làm Chủ tịch Uỷ ban MTTQ tỉnh Bắc Thái.

6. Đại hội lần thứ II Mặt trận tổ quốc tỉnh Bắc Thái (1978 - 1981)

 Đại hội diễn ra từ ngày 26/9 đến 28/9/1978. Tham dự Đại hội có 285 đại biểu đại diện cho các giai cấp, các tầng lớp Nhân dân, các dân tộc, các tôn giáo trong tỉnh. Đại hội đã hiệp thương bầu ra Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Thái gồm 55 vị. Ông Ngô Thượng Thạch được bầu là Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Thái.

7. Đại hội lần thứ III Mặt trận tổ quốc tỉnh Bắc Thái (1981- 1983)

 Đại hội diễn ra từ ngày 25/8 đến 26/8/1981. Đại hội đã hiệp thương bầu ra Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Thái gồm 51 vị. Ông Nguyễn Văn Nhỡ được bầu làm Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh.

8. Đại hội lần thứ IV Mặt trận Tổ quốc tỉnh Bắc Thái (1983 - 1988)

Đại hội diễn ra từ ngày 14/10 đến 15/10/1983. Đại hội đã hiệp thươngbầu ra Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Thái gồm 51 vị. Ông Nguyễn Văn Nhỡ được bầu làm Chủ tịch Uỷ ban MTTQ tỉnh.

Năm 1985 ông Đồng Văn Dương được cử giữ chức vụ Chủ tịch Uỷ ban MTTQ tỉnh.

Năm 1988 ông Đặng Phúc Lường được cử giữ chức vụ Chủ tịch Uỷ ban MTTQ tỉnh.

9. Đại hội lần thứ V Mặt trận Tổ quốc tỉnh Bắc Thái (1988 - 1994)

 Đại hội diễn ra từ ngày 28/11 đến 29/11/1988. Dự Đại hội gồm 169 đại biểu đại diện cho các địa phương, các đoàn thể Nhân dân, các hội, các dân tộc, các tôn giáo trong tỉnh.Đại hội đã hiệp thương bầu ra Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Thái gồm 55 vị ủy viên. Ông Đặng Phúc Lường được cử giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Thái đến năm 1989.

Tháng 9/1991, ông Nông Thái Nghiệp được hiệp thương cử giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh khoá V.

10. Đại hội lần thứ VI Mặt trận Tổ quốc tỉnh Bắc Thái (1994 -1998)

 Đại hội diễn ra từ ngày 26/8 đến 27/8/1994. Tham dự Đại hội có 204 đại biểu đại diện cho khối đại đoàn kết trong tỉnh. Đại hội đã hiệp thương bầu ra Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Thái gồm 55 vị. Ông Nông Thái Nghiệp được hiệp thương cử giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh.

Năm 1997, ông Triệu Quang được hiệp thương cử giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh khoá VI.

Tháng 01/1997, tỉnh Bắc Thái được chia tách thành tỉnh Thái Nguyên và tỉnh Bắc Kạn. MTTQ tỉnh Thái Nguyên đã qua 10 kỳ Đại hội (4 kỳĐại hội trước khi hợp nhất tỉnh và 6 kỳ Đại hội trong thời gian hợp nhất 2 tỉnh).

11. Đại hội lần thứ XI Mặt trận tổ quốc tỉnh Thái Nguyên (1998 - 2004)

 Đại hội diễn ra từ ngày 18/5 đến 19/5/1998 tại trung tâm Thành phố Thái Nguyên. Đại hội đã hiệp thương dân chủ cử ra Ủy ban MTTQ tỉnh Thái Nguyên khoá XI gồm 55 vị uỷ viên. Ông Triệu Quang được hiệp thương cử giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh.

 Từ tháng 9/1999 ông Chu Văn Nhằn được hiệp thương cử giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh.

12. Đại hội lần thứ XII Mặt trận Tổ quốc tỉnh Thái Nguyên (2004 - 2009)

 Đại hội diễn ra từ ngày 18/8 đến 19/ 8/2004 tại Trung tâm thành Phố Thái Nguyên. Tham dự Đại hội có 250 đại biểu đại diện cho các tổ chức, các hội, các cơ quan, đơn vị, các dân tộc, tôn giáo trên địa bàn tỉnh. Đại hội hiệp thương dân chủ cử ra Ủy ban Mặt trận Tổ quốc khoá XII, nhiệm kỳ 2004 - 2009, gồm 69 vị ủy viên tiêu biểu cho khối đại đoàn kết toàn dân. Ông Phùng Đình Thiệu được hiệp thương cử giữ chức vụ Chủ tịch Uỷ ban MTTQ tỉnh.

Tại Hội nghị Ủy ban MTTQ tỉnh lần thứ 10, khoá XII nhiệm kỳ 2004-2009 (ngày 31/12/2008) đã hiệp thương cử ông Nguyễn Thanh Tùng giữ chức vụ Chủ tịch.

13. Đại hội lần thứ XIII Mặt trận Tổ quốc tỉnh Thái Nguyên (2009- 2014)

 Đại hội diễn ra từ ngày 17/7 đến 18/7/2009 tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Thái Nguyên. Tham dự Đại hội có 300 đại biểu đại diện cho các tổ chức, các hội, cơ quan, đơn vị, các dân tộc, các tôn giáo trên địa bàn tỉnh. Đại hội đã hiệp thương dân chủ cử ra Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh khóa XIII, nhiệm kỳ 2009- 2014 gồm 75 vị tiêu biểu cho khối đại đoàn kết toàn dân tộc của tỉnh. Ông Nguyễn Thanh Tùng tiếp tục được hiệp thương cử giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh.

 Tại Hội nghị Ủy ban MTTQ tỉnh lần thứ 8 (ngày 19/9/2012) đã hiệp thương cử ông Nguyễn Đức Minh giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh.

14. Đại hội lần thứ XIV Mặt trận Tổ quốc tỉnh Thái Nguyên (2014 - 2019)

Đại hội diễn ra từ ngày 11/6 đến 12/6/2014 tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Thái Nguyên. Tham dự Đại hội có 270 đại biểu đại diện cho các tổ chức, các hội, cơ quan, đơn vị, các dân tộc, các tôn giáo trên địa bàn tỉnh. Đại hội đã hiệp thương dân chủ cử ra Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh khóa XIV, nhiệm kỳ 2014 - 2019 gồm 71 vị tiêu biểu cho khối đại đoàn kết toàn dân tộc của tỉnh. Ông Nguyễn Đức Minh tiếp tục được hiệp thương tái cử Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh.

Hội nghị Ủy ban MTTQ tỉnh lần thứ 11 họp ngày 15/01/2018 đã hiệp thương cử ông Phạm Hoàng Sơn, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh khóa XIV, nhiệm kỳ 2014 - 2019.

Ngày 08/5/2019, Hội nghị Ủy ban MTTQ tỉnh lần thứ 15 đã hiệp thương cử ông Phạm Thái Hanh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh khóa XIV, nhiệm kỳ 2014 - 2019.

15. Đại hội lần thứ XV Mặt trận Tổ quốc tỉnh Thái Nguyên (2019 - 2024)

Đại hội diễn ra từ ngày 16/7 đến 17/7/2019 tại Trung tâm Văn hóa - Nghệ thuật tỉnh Thái Nguyên. Tham dự Đại hội có 268 đại biểu chính thức đại diện cho các tầng lớp Nhân dân, các dân tộc, các tôn giáo trên địa bàn tỉnh.

Đại hội đã hiệp thương dân chủ cử ra Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh khóa XV, nhiệm kỳ 2019 - 2024 gồm 74 vị Ủy viên Ủy ban MTTQ tỉnh tiêu biểu cho khối đại đoàn kết toàn dân tộc của tỉnh. Ông Phạm Thái Hanh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy tiếp tục được hiệp thương tái cử Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh.