MC Phương Thảo và khách mời - ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên

MC Phương Thảo: Thưa quý vị và các bạn!

Quý vị đang theo dõi Chương trình Tọa đàm trực tuyến trên Cổng Thông tin điện tử tỉnh Thái Nguyên. Chương trình do Trung tâm Thông tin tỉnh thực hiện. Kính thưa quý vị! nhiều ý kiến chuyên gia đã đưa ra nhận định: Sau khi thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính, bức tranh kinh tế tập thể (KTTT) tại Thái Nguyên trở nên đa dạng hơn cả về quy mô lẫn chất lượng. Mặc dù còn nhiều khó khăn, song các hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT) và kinh tế trang trại đã và đang trở thành lực đỡ quan trọng, góp phần phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững. Đâu là giải pháp để kinh tế tập thể có thể “đánh thức tiềm năng, đón cơ hội vàng” sau hợp nhất?. Và đây cũng là chủ đề của cuộc Tọa đàm hôm nay. Tham gia Tọa đàm, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu sự có mặt ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã (HTX) tỉnh Thái Nguyên.

Trước hết, hãy cùng chúng tôi theo dõi một video clip ngắn sau đây để có một góc nhìn tổng thể về quy mô kinh tế tập thể của Thái Nguyên sau hợp nhất.

MC Phương Thảo: Thưa ông Nguyễn Văn Dũng, trong những năm qua, tỉnh Thái Nguyên đã dành những chính sách cụ thể như thế nào để phát triển kinh tế tập thể mà trung tâm là các HTX, thưa ông?

Ông Nguyễn Văn Dũng: Trước hết, xin cảm ơn Trung tâm Thông tin tỉnh đã tổ chức chương trình Tọa đàm về lĩnh vực kinh tế tập thể.

Trong những năm qua, tỉnh Thái Nguyên luôn quan tâm đến việc phát triển HTX. Trong giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đã ban hành Đề án phát triển KTTT, trong đó tập trung phát triển HTX, THT và điểm nhấn là hỗ trợ HTX, THT, Liên hiệp HTX về đào tạo, chuyển đổi số, sản xuất kinh doanh, đầu tư hạ tầng, tín dụng ưu đãi. Ngoài ra, tỉnh cũng đã ban hành nhiều nghị quyết về phát triển HTX, nghị quyết lồng ghép với việc phát triển HTX như Nghị quyết chuyên đề về phát triển ngành chè Thái Nguyên giai đoạn 2025 - 2030 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh để tạo điều kiện cho HTX phát triển. Bên cạnh đó, trong giai đoạn 2021- 2025 tỉnh đã dành nhiều nguồn lực cho phát triển HTX với số vốn lên đến gần 100 tỷ đồng hỗ trợ các HTX trong quá trình sản xuất, kinh doanh.

Ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên

MC Phương Thảo: Sau quá trình hợp nhất, KTTT của tỉnh Thái Nguyên được xem là có sự mở rộng cả về quy mô và chất lượng. Ông đánh giá như thế nào về nhận định này?

Ông Nguyễn Văn Dũng: Sau khi hợp nhất giữa hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn, khu vực KTTT có bước phát triển mạnh cả về quy mô và chất lượng hoạt động. Về quy mô, trước hợp nhất, toàn tỉnh Thái Nguyên chỉ có khoảng 800 HTX, THT và Liên hiệp HTX. Đến nay, con số này đã tăng lên hơn 1.300 đơn vị. Đây là một số lượng thành viên lớn đối với liên kết, cũng như xây dựng các chuỗi hoạt động trong sản xuất, kinh doanh.

Đối với chất lượng, sau khi hợp nhất, nhiều HTX đã đầu tư thay đổi công nghệ cũng như là liên doanh, liên kết để phát triển mạnh trong tỉnh cũng như khu vực lân cận. Cùng với đó, sau khi hợp nhất, Liên minh HTX tỉnh cũng kiện toàn, thực hiện tốt chức năng đại diện, bảo vệ quyền lợi cho các HTX thành viên của Liên minh, trở thành cầu nối quan trọng giữa chính sách của Đảng, Nhà nước với HTX cũng như với thị trường.

Sản phẩm của các HTX tỉnh Thái Nguyên đa dạng về mẫu mã, chủng loại, giá thành và mang đậm tính đặc trưng vùng miền

MC Phương Thảo: Với góc nhìn tổng thể, ông có đánh giá gì về những lợi thế cạnh tranh của các HTX tỉnh Thái Nguyên so với một số tỉnh có cùng điều kiện và quy mô phát triển KTTT trên toàn quốc, thưa ông Nguyễn Văn Dũng?  

Ông Nguyễn Văn Dũng: Như chúng ta đã biết, Thái Nguyên là trung tâm vùng trung du miền núi phía Bắc, giáp Thủ đô Hà Nội, các tam giác kinh tế như Bắc Ninh, Quảng Ninh... đây là những điều kiện hết sức thuận lợi cho các HTX mở rộng liên kết cũng như các chuỗi sản xuất chế biến, tiêu thụ với các tỉnh lân cận. Bên cạnh đó thì các HTX tỉnh ta cũng biết đầu tư để nâng cao công nghệ cũng như tiềm lực số, tham gia các sàn thương mại điện tử cũng như truy suất nguồn gốc, bảo vệ chỉ dẫn địa lý... đây là những nội dung có sức cạnh tranh lớn của các HTX tỉnh Thái Nguyên với các tỉnh khác.

MC Phương Thảo: Bên cạnh những thuận lợi, theo ông đâu là những khó khăn và rào cản để sản phẩm của các HTX dù đa dạng, đặc trưng và chất lượng, song vẫn khó nâng cao được giá trị và mở rộng thị trường thưa ông Nguyễn Văn Dũng?

Ông Nguyễn Văn Dũng: Đúng là bên cạnh những thuận lợi như tôi đã chia sẻ thì còn rất nhiều khó khăn, nhiều HTX còn nhỏ lẻ, các vùng nguyên liệu còn manh mún, việc tham gia sàn thương mại điện tử, marketing còn hạn chế. Bên cạnh đó, năng lực quản trị HTX, tiếp cận công nghệ của một số HTX còn chưa cao. Lãnh đạo của nhiều HTX đã cao tuổi, ứng dụng công nghệ và tiếp cận công nghệ số còn gặp nhiều khó khăn.

Set quà tặng là một số sản phẩm của các HTX được thị trường đón nhận

MC Phương Thảo: Là tổ chức đồng hành với sự phát triển của các HTX, ông Nguyễn Văn Dũng đánh giá như thế nào về những thay đổi cả về tư duy và cách làm của các HTX trong tận dụng các lợi thế của chuyển đổi số để phát triển mô hình của mình, thưa ông? 

Ông Nguyễn Văn Dũng: Hiện nay, chuyển đổi số đã trở thành xu thế tất yếu của toàn xã hội và khu vực kinh tế hợp tác cũng không nằm ngoài dòng chảy đó. Nhiều HTX trên địa bàn tỉnh đã chủ động nắm bắt cơ hội, ứng dụng chuyển đổi số trong hoạt động của đơn vị như: Quản trị HTX, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt, nhiều HTX tận dụng các nền tảng thương mại điện tử để mở rộng thị trường tiêu thụ, đưa sản phẩm vượt khỏi ranh giới địa phương, cũng như quốc gia. Nhờ đó, khoảng cách giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng được rút ngắn. Việc ứng dụng chuyển đổi số cũng góp phần giúp các HTX giảm nhân công lao động, giảm chi phí trung gian, do đó góp phần hạ giá thành sản phẩm và nâng cao sức cạnh tranh của HTX trên thị trường.

Bằng những hành động cụ thể, Liên minh HTX tiếp tục phát huy vai trò đồng hành, là một trong những chỗ dựa cho HTX, THT

MC Phương Thảo: Qua địa chỉ Email của chương trình, chúng tôi nhận được một số câu hỏi của HTX, trong đó có HTX ở phía Bắc của Thái Nguyên. Chúng tôi xin chuyển câu hỏi của một HTX tới ông. Câu hỏi như sau: HTX chúng tôi đang mong muốn được tiếp cận với chuyển đổi số, vậy tỉnh Thái Nguyên đang có những chính sách cụ thể như thế nào để hỗ trợ các HTX chuyển đổi số hiệu quả? Xin mời ông Nguyễn Văn Dũng trả lời câu hỏi của HTX.

Ông Nguyễn Văn Dũng: Hiện nay, Thái Nguyên có chương trình chuyển đổi số, ứng dụng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo... Đối với khu vực KTTT, HTX thì Liên minh HTX có những chương trình cụ thể như đào tạo rất nhiều lớp cho lãnh đạo các HTX cũng như thành viên HTX tham gia để tự mình đưa sản phẩm của mình lên mạng xã hội, để cho nhiều người biết nhất những sản phẩm của mình. Hơn nữa quá trình sản xuất sản phẩm như thế nào cũng sử dụng các chương trình livetream để cho người tiêu dùng ở rất xa cũng biết quy trình sản xuất đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, để người tiêu dùng yên tâm về sản phẩm của HTX. Hiện nay, Liên minh HTX tỉnh có chợ điện tử ChoThaiNguyen.vn. Nội dung này do Chương trình Mục tiêu quốc gia vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi hỗ trợ, Liên minh HTX đã làm phòng livestream tạo điều kiện cho các HTX đến livestream sản phẩm của mình trên mạng xã hội và không thu phí... Đây là những nội dung hỗ trợ trực tiếp cho các HTX.

Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên hỗ trợ nhiều lớp tập huấn bằng phương thức “cầm tay, chỉ việc” để nâng cao năng lực quản trị và kỹ năng chuyển đổi số cho các HTX

MC Phương Thảo: Trong thế giới phẳng, lợi thế chuyển đổi số đã và đang giúp các HTX xóa bỏ khoảng cách địa lý, đưa sản phẩm mang thương hiệu địa phương ra các thị trường trong nước và quốc tế. Tận dụng lợi thế chuyển đổi số để nâng cao giá trị có phải là một trong những giải pháp quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể của Thái Nguyên trong thời gian tới hay không, thưa ông Nguyễn Văn Dũng?  

Ông Nguyễn Văn Dũng: Chuyển đổi số có ý nghĩa quan trọng đối với toàn xã hội chứ không phải riêng khu vực KTTT, HTX. Do vậy, cơ quan, đơn vị nào nắm bắt, ứng dụng được sẽ tạo điều kiện tốt trong sản xuất, kinh doanh.

Trong thời gian tới, chúng tôi tập trung tăng cường HTX liên kết, xây dựng chuỗi  từ tiêu thụ, sản xuất đến phân phối. Bên cạnh đó, tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực chuyển đổi số, xác định đây là việc sống còn của các HTX, nếu HTX nào không ứng dụng được chuyển đổi số thì sẽ bị tụt hậu trong thời đại hiện nay.

Các HTX tỉnh Thái Nguyên năng động ứng dụng các nền tảng số đưa nông sản Thái Nguyên vươn xa

MC Phương Thảo: Như nội dung đã phân tích, sau hợp nhất, sản phẩm từ KTTT của Thái Nguyên đa dạng cả về chủng loại, chất lượng và quy mô, đặc biệt là sản phẩm của các HTX khu vực phía Bắc. Vậy thì việc kết nối thúc đẩy phát triển trong không gian mới với những thời cơ mới sẽ được cụ thể hóa ra sao để kinh tế tập thể có thể trở thành một trong những chân kiềng thúc đẩy phát triển bền vững cho các xã khu vực phía Bắc, thưa ông Nguyễn Văn Dũng?  

Ông Nguyễn Văn Dũng: Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tập trung triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như: Tiếp tục tăng cường công tác đào tạo, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho người dân và thành viên HTX về vai trò, ý nghĩa và lợi ích khi tham gia mô hình KTTT. Song song với đó, một số cơ chế, chính sách hỗ trợ mới sẽ được xây dựng và triển khai, trong đó ưu tiên hỗ trợ thành lập HTX mới, tạo điều kiện để các đơn vị mới thành lập có nguồn kinh phí hỗ trợ. Ngay sau khi HTX được thành lập, Liên minh HTX tỉnh sẽ tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ lãnh đạo HTX nhằm nâng cao kỹ năng quản trị, điều hành và năng lực sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng chú trọng hướng dẫn, hỗ trợ các HTX thực hiện chế độ kế toán theo quy định. Chúng tôi cũng định hướng các HTX trong sản xuất sản phẩm, tập trung khai thác thế mạnh vùng miền, sản xuất sản phẩm chủ lực của địa phương mình, thay vì chạy theo xu hướng thị trường thiếu bền vững. Chúng tôi cũng triển khai chương trình đưa lao động trẻ có chuyên môn về làm việc tại HTX, hỗ trợ trong các lĩnh vực còn yếu như kế toán, khoa học - kỹ thuật và chuyển đổi số. Ngoài ra, tiếp tục hỗ trợ về vốn cho các HTX thông qua Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, tạo điều kiện cho các HTX được vay vốn ưu đãi để mở rộng sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển ổn định trong thời gian tới.

Đề tài “Ứng dụng ống diệt men chè vào quá trình sản xuất” của bà Đào Thanh Hảo, Giám đốc HTX Chè Hảo Đạt được trao Giải thưởng ở lĩnh vực “Khuyến học - Tự học thành tài”

MC Phương Thảo: Qua quá trình thực tế triển khai nhiệm vụ chính trị, đặc biệt là việc sau hợp nhất quy mô KTTT của Thái Nguyên được mở rộng. Cùng với sự đồng hành của Liên minh HTX tỉnh, ông có lời khuyên nào dành cho các HTX trên địa bàn tỉnh để phát huy nội lực, thúc đẩy phát triển mô hình sản xuất, kinh doanh trong không gian mới sau hợp nhất, thưa ông?

Ông Nguyễn Văn Dũng: Đối với các HTX cơ bản ngày nay không trông chờ, ỷ lại, tự vận hành là chính. Các HTX từ khi thành lập trên cơ sở “Tam tự” (tự nguyện, tự chủ, tự chịu trách nhiệm) đã dùng nguồn lực của HTX là chính, Nhà nước đồng hành song song với các chính sách hỗ trợ. Vai trò của Nhà nước là không để các HTX bị bỏ lại phía sau.

Trong thời gian tới, với tốc độ phát triển của xã hội hiện nay, các HTX cần tập trung công tác chuyển đổi số, đây là nội dung rất quan trọng. Thứ hai là tích cực sản xuất những sản phẩm chất lượng cao - đây là những điều thị trường cần, để tồn tại trong thương trường hiện nay. Thứ ba là chấp hành đầy đủ những chính sách của nhà nước. Cuối cùng là quá trình sản xuất, kinh doanh phải gắn liền với việc phát triển cộng đồng, làm các chương trình từ thiện để không ai bị bỏ lại phía sau.

Khánh thành xưởng chế biến nông sản VONACOOP được trang bị máy móc, dây chuyền sản xuất đồng bộ, đáp ứng theo tiêu chuẩn quốc tế HACCP

MC Phương Thảo: Một câu hỏi cuối cùng dành cho ông Nguyễn Văn Dũng - đây là câu hỏi của khán giả gửi tới Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh. Nội dung câu hỏi như sau: HTX của chúng tôi bị thiệt hại nặng nề sau bão số 11 và hoàn lưu bão, ông có thể cho biết cụ thể về những chính sách hỗ trợ các HTX bị ảnh hưởng bởi thiên tai? Xin mời ông Nguyễn Văn Dũng.

Ông Nguyễn Văn Dũng: Qua đợt bão lũ vừa qua, cùng với sự thiệt hại của toàn dân, các HTX trên địa bàn tỉnh trong lĩnh vực trồng trọt và chăn cũng bị thiệt hại nặng nề. Trước mắt, chúng tôi đã thành lập các đoàn đi động viên, chia sẻ, trao quà cho các HTX. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đề xuất cơ chế hỗ trợ tại Quỹ hỗ trợ HTX, khoanh nợ, giãn nợ, thậm chí có nhiều HTX sẽ không phải chịu lãi suất để tạo điều kiện cho các HTX phát triển sản xuất.

Lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh thăm, động viên HTX Nông nghiệp dịch vụ tổng hợp Tân Hương bị ảnh hưởng thiên tai

MC Phương Thảo: Xin được cảm ơn những chia sẻ của ông Nguyễn Văn Dũng.

Thưa quý vị! Nếu không phát triển KTTT, nông sản địa phương sẽ mãi luẩn quẩn trong vòng nhỏ lẻ, tự phát và khó cạnh tranh trên thị trường. Muốn nông thôn giàu đẹp, nông dân sung túc, KTTT phải trở thành bệ đỡ, chìa khóa đưa nông nghiệp tiến vào xu thế hiện đại, hội nhập. Thực trạng và những giải pháp được phân tích qua chia sẻ của khách mời trong Chương trình Tọa đàm hy vọng sẽ là những đề xuất hiệu quả dành cho các nhà quản lý, những nhà làm chính sách để KTTT của Thái Nguyên có thể “đánh thức tiềm năng, đón cơ hội vàng” trong không gian mới sau hợp nhất. Một lần nữa chúng tôi xin được cảm ơn ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên đã tham gia Chương trình Tọa đàm trực tuyến; cảm ơn quý vị đã quan tâm theo dõi, xin kính chào tạm biệt và hẹn gặp lại.