EU, Trung Quốc kiên định với kế hoạch cắt giảm khí thải hàng hải.

Liên minh châu Âu (EU) cùng Trung Quốc và nhiều quốc gia thành viên của Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) ngày 14/10 đã khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ kế hoạch cắt giảm khí thải hàng hải toàn cầu, bất chấp đe dọa trừng phạt từ Mỹ.

Kế hoạch mang tên Khung phát thải ròng bằng 0 (Net Zero Framework - NZF) đã được IMO phê chuẩn sơ bộ hồi tháng 4 vừa qua và dự kiến sẽ được bỏ phiếu chính thức thông qua vào ngày 17/10 tới.

Đây là hệ thống định giá carbon toàn cầu đầu tiên dành cho lĩnh vực vận tải biển, yêu cầu các tàu giảm dần lượng khí thải CO2 từ năm 2028, nếu không sẽ bị phạt tài chính.

Tuy nhiên, trước thềm cuộc bỏ phiếu, Washington cảnh báo sẽ áp đặt trừng phạt, hạn chế thị thực và tăng thuế cảng đối với các quốc gia ủng hộ NZF, gọi đây là “thuế carbon toàn cầu.”

Động thái này đã làm dấy lên lo ngại về tương lai của NZF, khi cuộc họp IMO khai mạc tại London (Anh) ngày 14/10 chứng kiến căng thẳng rõ rệt giữa phe ủng hộ và phản đối.

Giới quan sát nhận định rằng cảnh báo của Mỹ có thể khiến một số quốc gia do dự, dẫn đến nguy cơ gia tăng phiếu trắng, khiến kết quả bỏ phiếu sát nút hơn so với trước đây.

Dù vậy, EU, Trung Quốc, Anh và Brazil đều tuyên bố sẽ tiếp tục bỏ phiếu thuận. Đại diện Trung Quốc cho biết: “Chúng tôi tin rằng việc đạt được đồng thuận toàn cầu là điều thiết yếu.”

Theo quy định, khuôn khổ NZF cần ít nhất 2/3 số phiếu thuận trong tổng số 108 quốc gia thành viên của Công ước MARPOL (chống ô nhiễm hàng hải) để được thông qua.

Trong lần bỏ phiếu hồi tháng 4 vừa qua, 63 quốc gia đã ủng hộ đề xuất này, và phần lớn được cho là sẽ giữ nguyên lập trường.

Kế hoạch đề xuất đánh phí các tàu vượt ngưỡng phát thải cho phép, đồng thời sử dụng khoản thu này để thưởng cho các tàu phát thải thấp và hỗ trợ các quốc gia dễ tổn thương trước biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, các nước sản xuất dầu lớn như Saudi Arabia, Nga và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) phản đối gay gắt, cho rằng cơ chế này sẽ tác động tiêu cực đến kinh tế và an ninh lương thực toàn cầu.

Trong khi đó, các quốc đảo Thái Bình Dương, từng bỏ phiếu trắng vì cho rằng NZF chưa đủ tham vọng, nay được dự đoán sẽ chuyển sang ủng hộ.

Nếu được thông qua, hệ thống định giá carbon toàn cầu trên sẽ gần như không thể né tránh, kể cả với Mỹ, bởi các quốc gia thành viên IMO có quyền kiểm tra và tạm giữ tàu nước ngoài vi phạm trong thời gian ghé cảng. Tổng Thư ký IMO Arsenio Dominguez bày tỏ “rất tự tin” vào kết quả bỏ phiếu sắp tới./.