Điểm du lịch cộng đồng xóm Khuôn Tát 

Trong những địa danh lịch sử trên mảnh đất ATK Định Hóa, không thể không nhắc đến Khuôn Tát. Theo tiếng Tày, Khuôn Tát là thung lũng có thác nước chảy. Dòng suối Khuôn Tát bắt nguồn từ dãy núi Hồng, chảy qua xã Phú Đình, cùng với những rừng vầu, cọ, nương chè tạo thành một bức tranh phong cảnh hài hòa, thơ mộng. Dưới những tán rừng xanh ngát ở Khuôn Tát, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng ở và làm việc trong những năm 1947 - 1954. Những dấu tích lịch sử như cây đa, suối Khuôn Tát, nhà sàn, hầm Bác ở trên đồi Na Đình… đều ghi dấu về cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác Hồ vĩ đại. Khuôn Tát cũng là nơi đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống với những nét văn hóa đặc sắc trong tập quán canh tác, đời sống, lễ hội truyền thống.

Đồng bào Tày ở Khuôn Tát gìn giữ trang phục và nhiều nét văn hóa cổ truyền đặc sắc. (Trong ảnh: Thôn nữ dân tộc Tày thực hiện công đoạn làm sản phẩm cốm từ lúa nếp đặc sản ở địa phương)

Nhằm phát huy giá trị lịch sử, văn hóa ở Khuôn Tát, Đề án Phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa - lịch sử truyền thống các dân tộc huyện Định Hóa, giai đoạn 2021 - 2025, định hướng 2030 hoạch định xóm Khuôn Tát là một trong những điểm đến quan trọng. Để thực hiện mục tiêu này, huyện đã phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng tại đây, như: Thành lập hợp tác xã du lịch; nâng cấp hạ tầng Internet, sóng điện thoại; xây dựng bản đồ 3D các điểm di tích, sửa chữa, nâng cấp đường giao thông nội bộ; xây dựng bãi đỗ xe, điểm đón tiếp, trưng bày, cung cấp thông tin du lịch cộng đồng; xây dựng cơ sở lưu trú du lịch cộng đồng (homestay)… Là một trong những thành viên đầu tiên phát triển du lịch cộng đồng ở Khuôn Tát, anh Triệu Văn Khánh chia sẻ: “Thời gian qua, chúng tôi đã làm quen với làm du lịch cộng đồng, được sự giúp đỡ, đồng hành của chính quyền địa phương và ngành Văn hóa, thể thao và Du lịch. Bà con rất kỳ vọng và sẵn sàng chào đón du khách đến với Khuôn Tát”. 

Một trong những Homestay tại Khuôn Tát phục vụ du khách lưu trú

Bắt tay vào làm du lịch cộng đồng, đã có 5 hộ dân ở Khuôn Tát đăng ký kinh doanh homestay có khả năng đón tiếp từ 20 - 25 khách du lịch/cơ sở. Bà con phát triển một số sản phẩm du lịch độc đáo như: Ngâm chân thảo dược, trò chơi dân gian, làm bánh truyền thống… Bên cạnh việc chuẩn bị đầy đủ mọi điều kiện đón tiếp du khách, các hộ luôn tích cực học hỏi kinh nghiệm, chú trọng nâng cao chất lượng, thái độ, phong cách phục vụ nhằm tạo ấn tượng đẹp, thu hút du khách đến với dịch vụ du lịch cộng đồng nhiều hơn nữa. Ông Trương Văn Vựng, Chủ tịch UBND xã Phú Đình chia sẻ: Văn hóa hiển hiện ngay trong chính tập quán canh tác và đời sống sinh hoạt của Nhân dân như nghề đan lát, lễ hội, ẩm thực truyền thống… Đây là điều kiện quan trọng để địa phương phát triển du lịch cộng đồng. Đặc biệt khi được sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền các cấp và sở, ngành của tỉnh, cấp ủy, chính quyền xã Phú Đình và Nhân dân xóm Khuôn Tát càng thêm động lực để phát triển du lịch cộng đồng nhằm phát huy các giá trị lịch sử, giá trị văn hóa tốt đẹp của đồng bào. 

Đồng chí Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND tỉnh trao Quyết định công nhận Điểm du lịch cộng đồng xóm Khuôn Tát cho đại diện xã Phú Đình  

Với những nỗ lực của chính quyền địa phương và các sở, ngành, ngày 16/8/2024, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định số 1939/QĐ-UBND về việc công nhận Điểm du lịch cộng đồng xóm Khuôn Tát (xã Phú Đình, huyện Định Hóa). Ông Nguyễn Minh Tú, Chủ tịch UBND huyện Định Hóa cho biết: Được UBND tỉnh công nhận Điểm du lịch cộng đồng xóm Khuôn Tát sẽ tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho việc bảo vệ tài nguyên du lịch, từ đó định hướng thu hút đầu tư, đa dạng hoá các sản phẩm du lịch, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hoá truyền thống, thu hút ngày càng nhiều du khách cũng như từng bước chuyên nghiệp hóa công tác quảng bá, xúc tiến, xây dựng thương hiệu… Điều này, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho Định Hóa trong thời gian tới. 

Tại chương trình Công bố quyết định của UBND tỉnh công nhận Điểm du lịch cộng đồng xóm Khuôn Tát vào cuối tháng 10/2024, đồng chí Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND tỉnh mong muốn và yêu cầu huyện Định Hóa tiếp tục đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, truyền thông, quảng bá du lịch; tăng cường thu hút đầu tư phát triển các sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn du khách. Nhân dân xóm Khuôn Tát cần giữ gìn cảnh quan, môi trường xanh - sạch - đẹp, tiếp tục phát huy lợi thế về cảnh quan thiên nhiên và những giá trị văn hóa truyền thống. Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh cũng giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục nghiên cứu hỗ trợ huyện Định Hoá nói chung và xã Phú Đình nói riêng phát huy các giá trị di tích lịch sử, bản sắc văn hoá, cảnh quan thiên nhiên… để xóm Khuôn Tát thực sự là một điểm đến du lịch tiêu biểu, hấp dẫn, thu hút du khách trong nước và nước ngoài.

Về Khuôn Tát, du khách sẽ được trải nghiệm giã bánh dày theo cách truyền thống của người dân tộc Tày 

Cùng với Khuôn Tát, huyện Định Hóa đã tiến hành khảo sát, chỉnh trang, tập huấn, hỗ trợ người dân từng bước đưa vào khai thác các điểm du lịch cộng đồng gắn với nông nghiệp, nông thôn, văn hóa trà tại các xóm Phú Ninh, Đồng Kệu (xã Phú Đình); các xóm Bản Bắc, Bản Quyên, Song Thái (xã Điềm Mặc); xóm Phú Hội (xã Sơn Phú); khảo sát du lịch khám phá ở Thâm Bây (xã Quy Kỳ)... Tất cả sẽ góp phần kết nối, hứa hẹn mang đến cho du khách một hành trình về nguồn ý nghĩa và đậm đà bản sắc văn hóa vùng đất ATK kháng chiến. 

Tiếng đàn tính, điệu Then ngọt ngào cùng nụ cười tỏa nắng của những cô gái Tày dịu dàng, đằm thắm sẽ là lời hẹn ước với du khách về sự trở lại để đắm mình trong những nét riêng có của một Khuôn Tát anh hùng và đậm bản sắc văn hóa.