Truy cập nội dung luôn

Đại đội 915 - nơi ký ức không bao giờ lặng yên

Một ngày cuối tháng 12, những người thanh niên xung phong (TNXP) năm xưa trở lại Khu di tích lịch sử quốc gia Địa điểm lưu niệm 60 liệt sĩ TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái (phường Gia Sàng, tỉnh Thái Nguyên). Sau hơn nửa thế kỷ, những cựu TNXP lại trở về nơi từng in dấu tuổi trẻ, mồ hôi và cả máu xương của đồng đội mình - trở về để thắp nén hương tri ân, để nhắc nhớ một thời không thể nào quên.

Các cựu TNXP thắp hương tưởng nhớ đồng đội đã hy sinh cách đây 53 năm trước (24/12/1972 - 24/12/2025)

Đại đội 915 được thành lập tháng 6/1972 trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước ác liệt, là một đơn vị TNXP trực thuộc Đội 91 Bắc Thái. Phần lớn các đội viên khi ấy còn rất trẻ, có người mới 16, 17 tuổi, mang trong tim lý tưởng giản dị mà lớn lao “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”. Đại đội 915 có nhiệm vụ hàn gắn các tuyến đường do chiến tranh gây ra, đảm bảo giao thông thông suốt, phục vụ chiến đấu ở các trọng điểm giao thông trên địa bàn tỉnh bị máy bay Mỹ đánh phá ác liệt nhất và vận chuyển vũ khí, lương thực, hàng hóa do các nước xã hội chủ nghĩa anh em viện trợ qua ga Lưu Xá để chi viện cho chiến trường miền Nam.

Công việc nặng nhọc, thường xuyên diễn ra vào ban đêm để tránh sự đánh phá của máy bay địch. Những đôi vai gánh trên mình từng bao hàng hóa và trách nhiệm với Tổ quốc trong thời khắc cam go nhất. Bom đạn, hiểm nguy luôn rình rập, nhưng tinh thần của các thanh niên xung phong Đại đội 915 chưa bao giờ chùn bước. Đội viên Đại đội 915 luôn giữ vững tinh thần “Sống bám cầu đường, chết kiên cường bất khuất”

Vào đêm Noel 24/12/1972, tại ga Lưu Xá, các đội viên Đại đội 915 miệt mài làm nhiệm vụ. Bất ngờ, máy bay B52 của đế quốc Mỹ ném bom dải thảm xuống khu vực. Chỉ trong khoảnh khắc, 60 cán bộ, đội viên Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái cùng một số lực lượng khác và người dân đã anh dũng hy sinh. Sự đau thương ấy biến thành hành động để những người con “đất thép” quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ hậu phương, chi viện cho miền Nam sớm hòa bình, thống nhất.

Ông Tống Văn Minh, nguyên Đại đội phó Đại đội 915 (năm 1972) cùng đồng đội trở lại thăm Di tích

Đứng lặng trước Nhà tưởng niệm, ông Tống Văn Minh, nguyên Đại đội phó Đại đội 915 (năm 1972), hiện cư trú tại xã Thanh Mai, tỉnh Thái Nguyên, xúc động kể lại: Mỗi lần trở về nơi đây, trong ông như vẹn nguyên ký ức của hơn nửa thế kỷ trước. Thời điểm đó, trước yêu cầu cấp bách phải giải tỏa khoảng 20 nghìn tấn vũ khí, hàng hóa trong điều kiện máy bay Mỹ đánh phá ác liệt, Đại đội 915 được lệnh đến làm nhiệm vụ tại “cảng cạn” Lưu Xá. Tối 24/12/1972, máy bay Mỹ bất ngờ ném bom xuống khu vực ga Lưu Xá, khiến 60 TNXP Đại đội 915 và hai thủ kho thuộc Ty Lương thực Bắc Thái anh dũng hy sinh, nhiều người tuổi đời còn rất trẻ. Sau sự kiện đau thương ấy, ông nhận nhiệm vụ Đại đội trưởng Đại đội 915 đến năm 1975, khi đất nước hoàn toàn thống nhất. “Chúng tôi tự hào vì đã sống một thời tuổi trẻ không tiếc máu xương cho Tổ quốc, nhưng cũng đau đáu vì nhiều người mãi mãi nằm lại, không kịp thấy ngày đất nước hòa bình”.

Còn với cựu TNXP Ma Thị Vân đã tham gia tại đơn vị Đại đội 912 từ những năm 1972, sau sự hy sinh anh dũng của các chiến sĩ, đến năm 1973, bà chuyển sang làm nhiệm vụ tại Đại đội 915. Trở lại nơi đây đúng thời điểm ngày tháng lịch sử, bà bồi hồi xúc động: Ký ức về đêm 24/12/1972 chưa bao giờ phai mờ, nhiều đồng đội của chúng tôi đã không còn nữa. Nỗi đau ấy biến thành hành động, mỗi người đều mang tâm thế, quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ để đất nước được độc lập.

Đoàn thanh niên, Hội Cựu Chiến binh, Hội Cựu TNXP phường Phan Đình Phùng và phường Gia Sàng chụp ảnh lưu niệm tại Khu Di tích 

Hành trình tri ân của các cựu TNXP hôm nay không chỉ là cuộc trở về với ký ức, mà còn truyền ngọn lửa truyền thống cho thế hệ trẻ. Trong đoàn người dâng hương, bạn Hà Giáp Minh Ngọc, đoàn viên thanh niên phường Phan Đình Phùng xúc động nói: Được nghe trực tiếp các bác, các cô kể chuyện, chúng em càng thấm thía giá trị của hòa bình. Sự hy sinh của 60 liệt sĩ TNXP là động lực để thế hệ trẻ chúng em sống có trách nhiệm hơn, học tập, lao động tốt hơn, góp phần xây dựng quê hương Thái Nguyên ngày càng giàu đẹp.

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, Khu di tích lịch sử quốc gia Địa điểm lưu niệm 60 liệt sĩ thanh niên xung phong (TNXP) Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái không chỉ là nơi tưởng niệm, mà đã trở thành “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ. Từ mảnh đất thấm đẫm máu xương của những TNXP, niềm tự hào và quyết tâm đang được tiếp nối. Thế hệ trẻ Thái Nguyên hôm nay nguyện khắc ghi, gìn giữ và phát huy truyền thống anh hùng ấy, chung sức dựng xây quê hương ngày càng phát triển, xứng đáng với sự hy sinh bất tử của 60 liệt sĩ TNXP năm xưa.

Hương Lan
thainguyen.gov.vn