Bức tranh vẽ bằng màu dầu mang tên “Ký ức Điện Biên Phủ” tại Triển lãm ảnh với chủ đề “Từ ATK Thái Nguyên đến Chiến thắng Điện Biên Phủ"

Trong gần 200 hình ảnh, tư liệu lịch sử quý được triển lãm đợt này, khẳng định vai trò, ý nghĩa của ATK Định Hóa - Thái Nguyên là nơi ghi dấu những sự kiện lịch sử đặc biệt quan trọng, tôi chú ý tới bức tranh vẽ bằng màu dầu mang tên “Ký ức Điện Biên Phủ”. Tranh vẽ chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp của họa sĩ Nguyễn Văn Thao, đề năm 2014. Tìm hiểu tôi được biết, hơn 4 năm trước, họa sĩ đã trao tặng cho UBND tỉnh Thái Nguyên bức tranh này. Hàng năm, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch thông qua các hoạt động trưng bày, triển lãm phục vụ Nhân dân, du khách để phát huy giá trị của tác phẩm.

Trò chuyện với họa sĩ Văn Thao tại nhà riêng của ông ở phường Gia Sàng (TP. Thái Nguyên), chúng tôi phát hiện ra một điều hết sức thú vị. Ông là họa sĩ đầu tiên và duy nhất của Thái Nguyên có 3 bức vẽ chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người có công lao to lớn trong chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ.

Trong bức tranh “Ký ức Điện Biên Phủ”, tôi muốn nhấn mạnh sự nghiệp cầm quân của Đại tướng khó khăn nhất là việc chỉ huy kéo pháo vào, kéo pháo ra cho đúng thời điểm, cũng là quyết định vô cùng sáng suốt để quân ta sau đó giành thế chủ động và quyết thắng trong chiến dịch - họa sĩ Nguyễn Văn Thao chia sẻ

Chia sẻ với chúng tôi về tác phẩm nghệ thuật “Ký ức Điện Biên Phủ” mà ông vô cùng tâm đắc, họa sĩ Văn Thao thể hiện tình yêu, sự kính trọng với vị tướng huyền thoại của dân tộc. Đặc biệt, tài thao lược của Đại tướng khiến cả thế giới ngưỡng mộ, thể hiện rõ nét nhất là trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Sau khi Đại tướng mất, năm 2014, cũng dịp kỷ niệm Chiến thắng Điện Biên Phủ, họa sĩ có xem truyền hình phát sóng cuộc phỏng vấn của một nhà báo Pháp với Đại tướng khi ông 91 tuổi.

Họa sĩ Văn Thao nhớ lại: Tôi ấn tượng với thần thái của Đại tướng khi trả lời phỏng vấn, nói về quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời cầm quân là ở Chiến dịch Điện Biên Phủ, chuyển phương châm tác chiến từ “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, thắng chắc”. Ngay lúc ấy, tôi thấy, đây là một cảm hứng tuyệt vời để mình vẽ chân dung về Đại tướng. Tôi đã quyết định khắc họa gương mặt Đại tướng khi trả lời phỏng vấn, có lồng hình ảnh kéo pháo vào trận địa.

Bức tranh “Ký ức Điện Biên Phủ”

Ngắm nhìn bức tranh “Ký ức Điện Biên Phủ”, điều đầu tiên chúng tôi cảm nhận được là chân dung Đại tướng trong quân phục trang trọng, rất chân thực, từ ánh mắt, khuôn mặt, đặc biệt là thần thái. Nền phía sau Đại tướng là bối cảnh lịch sử Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 đã được họa sĩ khéo léo tái hiện rất sinh động, với hình ảnh Đại đoàn quân kéo pháo vào trận địa. Trong đó, nét đặc trưng của bộ đội Việt Nam là bộ quân phục màu xanh sáng, mũ lưới, kết lá ngụy trang bên trên. Hình ảnh kéo cờ trên nóc hầm Đờ cát cũng được điểm tô trong bức vẽ, thể hiện chiến thắng vĩ đại của dân tộc Việt Nam, có công lao to lớn của vị Đại tướng.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, vẽ tranh chân dung, nhất là tranh các chính khách, nhân vật lịch sử đòi hỏi tính chân thực và thời sự rất cao. Bởi vậy mà suốt cuộc đời cầm cọ của mình, họa sĩ Văn Thao đều luôn tự học hỏi, trau dồi các kiến thức lịch sử, địa lý và cả phông nền chính trị để mỗi bức vẽ vừa “có hồn” sống động, đem đến cho người xem cảm giác chân thực nhất. Khi vẽ chân dung Đại tướng, ông thường đặc tả đôi mắt sáng, gương mặt cương quyết, vầng trán rộng, thông thái, phong thái thường thấy của nhiều bậc vĩ nhân trên thế giới.

Bức vẽ “Nhớ ngày đầu thành lập” của họa sĩ Nguyễn Văn Thao

Ngoài bức “Ký ức Điện Biên Phủ”, năm 2014, họa sĩ Văn Thao cũng hoàn thành bức vẽ “Nhớ ngày đầu thành lập”, nhắc nhớ người xem về sự ra đời của Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân (tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam), gắn với vai trò quan trọng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Bức họa này ông lấy cảm hứng từ tấm ảnh đen trắng ghi lại hình ảnh Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân ngày thành lập ngày 22/12/1944 ở khu rừng Trần Hưng Đạo, thuộc huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng.

Ông cho biết: Trong bức tranh chuyển thể sang màu, tôi khắc họa hình ảnh Đại tướng trong bộ quân phục rất đẹp, bên trên ngực là những huân huy chương lấp lánh để tôn vinh “người anh cả” của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Phía dưới bức tranh, tôi vẽ những lá vàng ký ức, muốn truyền đi thông điệp cho lớp lớp thế hệ sau, chúng ta sống trong hòa bình nhưng không được quên công lao của những cha anh đi trước, trong đó có 34 chiến sĩ của Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân, mà người đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Hai bức họa chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói trên đều được ông trao tặng cho tỉnh Thái Nguyên, hiện đang lưu giữ ở Bảo tàng tỉnh Thái Nguyên và khu trưng bày ATK Định Hóa.

“Các bức vẽ về Đại tướng Võ Nguyên Giáp của họa sĩ Văn Thao đã đóng góp tinh thần rất lớn cho hội họa Thái Nguyên về mảng tranh chân dung nhân vật lịch sử” - họa sĩ Nguyễn Gia Bẩy, Chi hội trưởng Chi hội Mỹ thuật, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh đánh giá

Đánh giá về hai bức tranh vẽ chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp, họa sĩ Nguyễn Gia Bẩy, Chi hội trưởng Chi hội Mỹ thuật, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh cho biết: Họa sĩ Văn Thao đã sử dụng các màu sắc tối giản, lột tả được thần thái của Đại tướng, gợi cho người xem hình ảnh sống động, chân thực.

Ngoài hai bức tranh nói trên, họa sĩ Văn Thao còn một bức vẽ chuẩn bị hoàn thành. Bức vẽ Đại tướng Võ Nguyên Giáp sau Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ ngồi trước cây vạn tuế, phía sau là hàng binh trùng điệp, đối diện với tướng Đờ Cát, trên bầu trời thả những cánh chim hòa bình… Ông tâm sự, bức vẽ nhằm chuyển tải thông điệp tới người xem, khẳng định Chiến thắng Điện Biên Phủ thể hiện sức mạnh hào hùng của dân tộc Việt Nam, một dân tộc luôn yêu hòa bình, coi trọng tinh thần chính nghĩa.

Nói về dự định thời gian tới, họa sĩ cho biết: Tôi ấp ủ từ lâu bức vẽ về Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp với những nét riêng chỉ có ở ATK Định Hóa, khẳng định mảnh đất ATK Thái Nguyên có vị trí, vai trò quan trọng, nơi phát tích của Chiến dịch Điện Biên Phủ. Nếu còn sức khỏe, tôi sẽ cố gắng hoàn thành sớm. Đồng thời, tiếp tục vẽ tranh chân dung các nhân vật lịch sử, với mong muốn góp phần nhắc nhớ các thế hệ đi sau luôn trân trọng và biết ơn công lao của những người đi trước…