PGS.TS Văn Hữu Tập, Trưởng khoa Tài nguyên môi trường, Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên

P.V: Thưa PGS.TS Văn Hữu Tập, qua quá trình nghiên cứu của mình, PGS.TS đánh giá như thế nào về vai trò của việc bảo vệ nguồn nước trong việc bảo vệ môi trường nói chung đặc biệt là môi trường trong các đô thị lớn hiện nay?

PGS.TS Văn Hữu Tập: Tôi đánh giá vai trò của việc bảo vệ nguồn nước trong việc bảo vệ môi trường nói chung là rất quan trọng, đặc biệt là môi trường trong các đô thị lớn hiện nay. Nước là một nguồn tài nguyên sống quan trọng, không chỉ đáp ứng nhu cầu uống nước và sinh hoạt hàng ngày của con người mà còn là yếu tố cần thiết để duy trì sự đa dạng và phong phú của các hệ sinh thái. Bảo vệ nguồn nước đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo sự bền vững và phát triển của một đô thị lớn. Các biện pháp quản lý thông minh và bền vững về nguồn nước giúp giảm thiểu rủi ro từ biến đổi khí hậu, thiên tai, đồng thời đảm bảo an sinh xã hội và sự phát triển kinh tế. Đô thị lớn thường đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường nước do lưu lượng lớn nước thải từ sinh hoạt, công nghiệp, và nông nghiệp. Bảo vệ nguồn nước và các dòng chảy nước trong thành phố giúp ngăn ngừa ô nhiễm và bảo vệ hệ sinh thái nước. Nguồn nước là một yếu tố cần thiết trong sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Bảo vệ nguồn nước đảm bảo nguồn cung ứng nước cho nông nghiệp và đảm bảo an ninh thực phẩm trong đô thị. Việc bảo vệ nguồn nước cũng giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu như hạn hán, lũ lụt, ngập lụt. Các biện pháp bảo vệ nguồn nước thông minh giúp hấp thụ lượng nước mưa, duy trì cân bằng hệ sinh thái và giảm thiểu rủi ro từ thiên tai. Do đó, việc bảo vệ nguồn nước đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và thực hiện các biện pháp quản lý bền vững; đồng thời tạo sự nhận thức và tham gia tích cực từ cộng đồng dân cư và các cơ quan quản lý.

Hồ Mong Than, phường Quan Triều (TP. Thái Nguyên) vừa đóng vai trò sinh thái, vừa phục vụ tưới tiêu

P.V: Vừa qua, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định 1784/QĐ-UBND ngày 28 tháng 7 năm 2023 về việc công bố danh mục hồ, ao, đầm không được san lấp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. PGS.TS đánh giá như thế nào về tính kịp thời và cấp thiết của quyết định này?

PGS.TS Văn Hữu Tập: Thứ nhất, việc công bố danh mục hồ, ao, đầm không được phép san lấp để phòng chống ngập, úng và bảo vệ nguồn nước được thực hiện kịp thời, đặc biệt trong bối cảnh thời tiết biến đổi và những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu. Điều này chứng tỏ sự nhạy bén và đáp ứng nhanh của chính quyền địa phương trong việc quản lý và xử lý vấn đề quan trọng về tài nguyên nước và môi trường. Quyết định này cũng thể hiện sự nhận thức cao về tầm quan trọng của việc bảo vệ hồ, ao, đầm và nguồn nước tự nhiên trong bối cảnh gia tăng đô thị hóa và khả năng chống chịu của hệ sinh thái môi trường đang bị đe dọa. Việc công bố danh mục này giúp đảm bảo sự bền vững và an toàn trong quản lý tài nguyên nước và giảm nhẹ nguy cơ thiên tai, hạn hán và lũ lụt. Thứ hai, điểm đáng chú ý là quyết định đã xác định rõ trách nhiệm của các bên liên quan: Quyết định quy định cụ thể trách nhiệm của các cơ quan, sở, ban ngành, tổ chức và cá nhân liên quan đến việc quản lý, vận hành và khai thác hồ, ao, đầm. Điều này giúp tăng cường sự minh bạch và hiệu quả trong việc thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường và bảo vệ nguồn nước. Thứ ba, Quyết định cũng thúc đẩy tinh thần trách nhiệm cộng đồng: Quyết định cũng nêu rõ trách nhiệm của cộng đồng dân cư trong việc bảo vệ nguồn nước và hồ, ao, đầm. Điều này thúc đẩy tinh thần trách nhiệm và tham gia tích cực của cộng đồng trong việc duy trì môi trường sống bền vững.

Hồ Na Long, thị trấn Hóa Thượng (Đồng Hỷ) có vai trò chủ lực trong cung ứng nước phục vụ phát triển nông nghiệp địa phương

P.V: Từ quan điểm của mình, theo PGS.TS, đâu là giải pháp và những điểm cần quan tâm để tiếp tục bảo vệ hiệu quả tài nguyên nước cũng như để Quyết định số 1784 đạt hiệu quả cao nhất? 

PGS.TS Văn Hữu Tập: Theo tôi, giải pháp đầu tiên là cần thiết lập hệ thống giám sát chặt chẽ để đảm bảo việc thực hiện quyết định và tuân thủ các quy định liên quan đến việc bảo vệ nguồn nước. Các biện pháp xử lý cần được đưa ra đối với các trường hợp vi phạm quy định. Cần tăng cường giáo dục và tuyên truyền cho cộng đồng dân cư và các cơ quan liên quan về tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn nước và môi trường. Giáo dục cộng đồng giúp tạo ra sự nhận thức và sự cam kết tích cực trong việc tham gia vào quá trình bảo vệ môi trường. Đi đôi với đó, chúng ta cần thúc đẩy hơn nữa việc nghiên cứu và ứng dụng công nghệ. Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới trong việc quản lý, duy trì và bảo vệ nguồn nước có thể giúp cải thiện hiệu quả và tối ưu hóa việc thực hiện quyết định. Công nghệ thông tin và các phương pháp thông minh có thể được áp dụng để giám sát và quản lý tài nguyên nước hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, cũng cần quan tâm thúc đẩy sự tham gia tích cực của cộng đồng trong việc bảo vệ nguồn nước và môi trường. Từ đó, tạo cơ hội cho cộng đồng tham gia vào quá trình lập kế hoạch và đưa ra quyết định có thể giúp tăng cường ý thức và sự cam kết của họ.

P.V: Xin trân trọng cảm ơn PGS.TS Văn Hữu Tập