Sau khi tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn chính thức sáp nhập, công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế đã trở thành một nhiệm vụ then chốt, đặt ra nhiều thách thức và cũng mở ra không ít cơ hội. Trong đó, việc triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử (HSKĐT) và bệnh án điện tử (BAĐT) đóng vai trò trọng tâm trong quá trình hiện đại hóa hệ thống y tế, hướng đến phục vụ người dân một cách hiệu quả, minh bạch và công bằng hơn.

Tuy nhiên, thực tế triển khai cho thấy nhiều khó khăn phát sinh từ sự chênh lệch hạ tầng và năng lực công nghệ giữa hai địa phương. Thái Nguyên là tỉnh đã có nền tảng tốt với Nghị quyết chuyên đề về chuyển đổi số và đề án phát triển công nghệ thông tin y tế thông minh giai đoạn 2021–2025. Trong khi đó, Bắc Kạn – vốn là địa phương miền núi, còn gặp nhiều khó khăn về kinh tế - xã hội, lại thiếu hụt thiết bị, nhân lực và kinh phí đầu tư cho công nghệ thông tin. Sự thiếu đồng bộ giữa các cơ sở y tế, từ phần cứng như máy chủ, thiết bị quét căn cước công dân (CCCD) đến kỹ năng vận hành hệ thống của cán bộ, đã khiến tiến trình triển khai BAĐT, HSKĐT tại các tuyến cơ sở gặp nhiều gián đoạn.

Một trong những vấn đề nổi cộm là tỷ lệ tích hợp dữ liệu sức khỏe của người dân Bắc Kạn lên hệ thống định danh điện tử quốc gia (VNeID) còn thấp. Nguyên nhân đến từ ba phía: hạ tầng yếu, dữ liệu đầu vào không đầy đủ hoặc sai sót (sai số CCCD, thiếu ngày sinh, địa chỉ không khớp...), và đặc biệt là số lượng người dân sử dụng điện thoại thông minh còn hạn chế. Hơn nữa, việc khám chữa bệnh tại các vùng sâu vùng xa diễn ra không thường xuyên, dẫn tới số hồ sơ được kích hoạt và cập nhật càng chậm trễ.

Thực trạng lỗi khi tra cứu BHYT qua CCCD hoặc sử dụng hồ sơ sức khỏe điện tử cũng gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi khám chữa bệnh của người dân. Những lỗi như không tra cứu được, sai thông tin bảo hiểm, hay không hiển thị lịch sử bệnh án thường bắt nguồn từ sự thiếu chuẩn hóa dữ liệu và sự không tương thích giữa các phần mềm tại cơ sở y tế. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách về việc nâng cấp hạ tầng CNTT, ứng dụng công nghệ làm sạch dữ liệu (kể cả trí tuệ nhân tạo AI) và đồng thời nâng cao năng lực kỹ thuật cho đội ngũ tuyến đầu.

Đặc biệt, với một bộ phận người dân lớn tuổi hoặc sống tại vùng núi, vùng sâu nơi còn hạn chế về thiết bị và khả năng sử dụng công nghệ, ngành Y tế đã xác định rõ nguyên tắc "không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số". Theo đó, mô hình “trạm y tế là trợ lý công nghệ” đã được triển khai: người dân có thể đến trạm để được hướng dẫn tra cứu BHYT, cài ứng dụng VNeID, sử dụng HSKĐT một cách trực tiếp và thân thiện. Một số cơ sở y tế cũng bắt đầu áp dụng Kiosk tra cứu sức khỏe bằng CCCD giúp người dân không cần điện thoại hay Internet vẫn có thể truy cập thông tin y tế cá nhân. Đồng thời, các tổ chuyển đổi số cộng đồng tiếp tục được huy động xuống tận thôn, bản để hỗ trợ truyền thông, cài đặt và hướng dẫn sử dụng nền tảng y tế số.

Trong thời gian tới, ngành Y tế sẽ tập trung triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm: chuẩn hóa mã định danh y tế, đồng bộ liên thông dữ liệu giữa các phần mềm HIS, BHXH, dân cư quốc gia; hỗ trợ các đơn vị hoàn thiện bệnh án điện tử theo đúng tiến độ Chính phủ đề ra (trước 30/9/2025); đồng thời tăng cường giám sát chất lượng khám chữa bệnh dựa trên dữ liệu thực tế, từ hiệu quả điều trị, đơn thuốc đến mức độ hài lòng người bệnh.

Sự phối hợp đồng bộ từ hạ tầng công nghệ, con người, quy trình và truyền thông sẽ là nền tảng để xây dựng một hệ sinh thái y tế số hiện đại, nơi mà mỗi người dân, dù ở trung tâm thành phố hay bản làng xa xôi, đều được tiếp cận dịch vụ y tế công bằng, hiệu quả và văn minh./.