Trong lễ cấp sắc, người hành lễ phải là thầy cao tay, thông hiểu công việc hành lễ

Lễ cấp sắc của người Dao Tiền, xã Ngân Sơn có vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần, tín ngưỡng của đồng bào, mang đậm dấu ấn văn hóa, lịch sử, có tính chất giáo dục đối với thế hệ trẻ về cội nguồn quá trình thiên di của người Dao. Về mặt bản chất, lễ cấp sắc cũng tương tự lễ thành đinh của một số dân tộc khác. Người đàn ông được cấp sắc mới có tên âm để sau này về với tổ tiên. Trong cộng đồng người Dao, người đàn ông được cấp sắc mới được coi là người đàn ông trưởng thành, được làm nghề cúng bái và giao tiếp với cõi âm. Lễ cấp sắc có nhiều bậc: 3 đèn (36 binh mã), 7 đèn (72 binh mã) và cao nhất là 12 đèn. Người cấp sắc 12 đèn sẽ có 120 binh mã để điều khiển các hoạt động của mình bên cõi âm. Hiện nay, phổ biến là nghi lễ cấp sắc 3 đèn và 7 đèn.

Ngày lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở xã Ngân Sơn thường được chọn trong khoảng tháng 11, 12 âm lịch hằng năm 

Trong lễ cấp sắc, người hành lễ phải là thầy cao tay, thông hiểu công việc hành lễ. Ngày tháng được chọn thực hiện nghi lễ rất cẩn thận, kỹ càng. Người được cấp sắc cũng phải trải qua một quá trình học và tự học để thông thạo các nghi thức, thủ tục hành lễ cũng như các bài cúng ghi trong các sách vở bằng chữ Nôm Dao. Việc cấp sắc trong gia đình được tuân thủ theo thứ tự từ trên xuống dưới. Trường hợp em hoặc con muốm thụ lễ nhưng bố và anh chưa làm thì những người đó phải được tiến hành trước, kể cả khi người đó đã mất. Trong lễ cấp sắc, ông thầy có thể tiến hành thụ lễ cho vài người trong dòng họ cùng một lúc nhưng số lượng người thụ lễ phải là số lẻ. Như vậy, để trở thành một người đàn ông bình thường trong xã hội người Dao, họ bắt buộc phải trải qua lễ cấp sắc.

Cấp sắc là một thủ tục bắt buộc đối với đàn ông người dân tộc Dao

Lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở Ngân Sơn không chỉ là nghi lễ trưởng thành mang tính bắt buộc đối với mỗi người đàn ông, mà còn là sợi dây bền chặt gắn kết cộng đồng, gìn giữ cội nguồn và hun đúc truyền thống văn hóa qua bao thế hệ. Mỗi nghi thức, mỗi làn điệu cúng, cùng với trang phục, đạo cụ đều chứa đựng triết lý sống hài hòa với tự nhiên, kính trọng tổ tiên và đề cao đạo đức, trách nhiệm của con người trước cộng đồng.

Trong dòng chảy hội nhập hôm nay, việc đồng bào Dao Tiền vẫn gìn giữ và thực hành lễ cấp sắc chính là minh chứng sinh động cho sức sống bền bỉ của văn hóa dân tộc. Nét đẹp thiêng liêng ấy không chỉ làm phong phú thêm kho tàng văn hóa đa dạng của tỉnh Thái Nguyên, mà còn góp phần khẳng định giá trị độc đáo, bản sắc riêng có của người Dao Tiền - những người luôn trân trọng truyền thống và quyết tâm truyền lại cho thế hệ mai sau.