Chú ý rèn luyện phản xạ khi học tiếng Anh

Kiều Thanh Trúc, sinh viên Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn (Đại học Quốc gia TP.HCM), từng khiến bạn bè ngưỡng mộ khi đạt 10 điểm tuyệt đối môn tiếng Anh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023. Ít ai biết rằng thành tích ấy đến từ hành trình tự học suốt 3 năm THPT của cô gái này.

Kiều Thanh Trúc đạt điểm tuyệt đối môn tiếng Anh tại kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023 - ẢNH: NVCC

"Ngay từ năm lớp 10, mình đã đặt mục tiêu phải giỏi tiếng Anh để có nhiều cơ hội hơn khi lên đại học, nên mình chọn cách tự học có hệ thống", Trúc kể và nói thêm: "Mỗi ngày, mình dành ít nhất 3 tiếng đồng hồ để luyện nghe, đọc tin tức tiếng Anh và học từ vựng qua phim, podcast. Mình chọn các chủ đề gần gũi như thời sự, giáo dục, công nghệ để vừa học vừa hiểu thêm về thế giới xung quanh. Quan trọng nhất là duy trì đều đặn, dù chỉ 30 phút mỗi ngày".

Thời gian đầu, Trúc bắt đầu bằng những bài học ngữ pháp cơ bản trên YouTube, ghi chép lại cẩn thận và tự đặt câu ví dụ. Trúc nói, chìa khóa thành công nằm ở tính kỷ luật và học đúng phương pháp. Thay vì học thuộc lòng từ vựng, Trúc học theo ngữ cảnh: "Mình thường xem tin thời sự của các kênh nước ngoài. Cách này giúp mình vừa nhớ lâu vừa hiểu cách người bản ngữ dùng từ".

Nhờ sự kiên trì, Trúc không chỉ đạt điểm tuyệt đối trong kỳ thi quốc gia mà còn xuất sắc trúng tuyển vào ngành học đòi hỏi năng lực tiếng Anh cao nhất trường, ngành quan hệ quốc tế. "Tự học giúp mình không chỉ đạt kết quả tốt mà còn tự tin hơn khi bước vào giảng đường, nơi tiếng Anh gần như là ngôn ngữ thứ hai đối với ngành học của mình", Trúc chia sẻ.

Còn Huỳnh Phương Trâm Anh, sinh viên Trường ĐH Văn Lang, có nền tảng tiếng Anh khá ổn, nhưng từng "giậm chân tại chỗ" vì học sai cách. "Hồi đầu mình "cày" ngữ pháp và từ vựng quá nhiều mà không luyện phản xạ. Kết quả là thi được điểm cao lý thuyết nhưng giao tiếp lại rất kém", Trâm Anh kể.

Bước ngoặt đến khi Trâm Anh tham gia cộng đồng học tiếng Anh online và được hướng dẫn phương pháp "shadowing" - luyện nói theo người bản ngữ. "Mình mở các video TED Talk, nghe một câu rồi lặp lại y hệt ngữ điệu, tốc độ và cảm xúc. Làm đều đặn 2 tháng, khả năng nói và phát âm cải thiện rõ rệt", Trâm Anh cho biết.

Nhờ tự học có phương pháp, hiện tại Trâm Anh đã đạt 915 điểm TOEIC, một kết quả đáng nể với người học không qua trung tâm. Cô bạn cho rằng yếu tố quan trọng nhất là chủ động tìm cách học phù hợp với bản thân. "Tự học không có nghĩa là học một mình. Biết cách tận dụng tài nguyên mạng, kết nối với cộng đồng học tập sẽ giúp bạn tiến nhanh hơn rất nhiều", Trâm Anh nói.

Luyện ít đề nhưng phải làm thật kỹ

Đạt 8.0 IELTS từ khi còn là học sinh THPT, trong đó listening đạt điểm tuyệt đối 9.0, Nguyễn Hiếu Nhân, thủ khoa kỳ thi đánh giá năng lực năm 2025 Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, không chọn học ở trung tâm mà tự xây dựng lộ trình ôn luyện tiếng Anh tại nhà.

Nguyễn Hiếu Nhân đạt 8.0 IELTS từ khi còn là học sinh THPT - ẢNH: NVCC

"Giai đoạn đầu, mình tập trung mở rộng vốn từ. Mỗi ngày học khoảng 20 từ mới, ghi nhớ nghĩa, cách dùng và phát âm. Cuối mỗi tháng, mình ôn lại toàn bộ để không quên. Sau gần 2 năm, lượng từ vựng tích lũy vượt hơn 7.000 từ, tạo nền tảng vững chắc cho việc đọc, viết và nói", Nhân chia sẻ.

Với kỹ năng reading, Nhân thay đổi chiến lược, không làm nhiều đề mà tập trung chữa kỹ; mỗi lỗi sai đều được ghi chú và phân tích để hiểu nguyên nhân. Listening được Nhân rèn bằng cách nghe video ngắn, chép chính tả, sau đó tăng tốc độ nghe dần lên. Phương pháp này giúp phản xạ nghe của cậu cải thiện nhanh. Ngoài ra, Nhân bật mí bản thân còn luyện tiếng Anh bằng cách nghe thật nhiều nhạc và anh chàng cũng tự sáng tác những bản nhạc bằng tiếng Anh với các chủ đề xoay quanh cuộc sống của mình.

Phần speaking và writing, Nhân tự luyện và tự sửa. Cậu học bảng phiên âm IPA, ghi âm giọng nói, nghe lại để chỉnh phát âm. Khi luyện viết, Nhân viết bài trong thời gian giới hạn, sau đó đọc lại để tìm cách diễn đạt tự nhiên hơn. "Điều khó nhất là vượt qua sự lười và giữ kỷ luật với chính mình," Nhân nói.

Tận dụng AI trong việc tự học

Đỗ Thị Ánh Nguyệt (24 tuổi), vừa tốt nghiệp thạc sĩ ngành quản trị nhân lực tại ĐH Kinh tế TP.HCM, cho biết cô đã tận dụng tối đa trí tuệ nhân tạo (AI) vào việc ôn thi tiếng Anh.

Ánh Nguyệt cho biết đã tận dụng AI vào quá trình tự học tiếng Anh - ẢNH: NVCC

"Mình thường dùng AI như một người đồng hành khi luyện tiếng Anh. Với kỹ năng nói, mình nhờ AI đóng vai giám khảo, đặt câu hỏi theo từng chủ đề để tập phản xạ và cách diễn đạt tự nhiên hơn. Còn phần viết, mình nhờ công cụ này sửa ngữ pháp, gợi ý cách dùng từ hay hơn và giúp mình xây dựng dàn ý mỗi khi gặp đề khó hay bí ý tưởng", Nguyệt cho biết.

Theo Nguyệt, thách thức lớn nhất của người tự học tiếng Anh là vượt qua chính sự lười biếng của bản thân. Cô chọn cách vượt qua thách thức này bằng cách tìm đến các quán cà phê, những không gian làm việc chung để có thêm động lực. "Đặc thù công việc cũng buộc mình phải không ngừng trau dồi tiếng Anh, vừa để đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp, vừa để hoàn thiện bản thân hơn", Nguyệt cho biết.

Châu cho hay học tiếng Anh thời AI không chỉ là việc làm quen với công cụ mới, quan trọng hơn là biết cách giữ vai trò trung tâm trong quá trình học tập - ẢNH: NVCC

Trần Nguyễn Mẫn Châu (26 tuổi), sở hữu IELTS 8.5, tốt nghiệp ngành sư phạm tiếng Anh Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, cho biết: "Trong thời đại AI phát triển mạnh mẽ, việc học tiếng Anh trở nên thuận tiện hơn bao giờ hết. Công nghệ giúp người học có thể tự thiết kế lộ trình, tiếp cận tài nguyên phong phú, được chỉnh sửa lỗi phát âm hay ngữ pháp chỉ trong vài giây. Tuy nhiên, chính sự tiện lợi ấy lại khiến nhiều người dễ sa vào trạng thái ỷ lại, để AI "học thay" thay vì "học cùng".

Theo Châu, công cụ chỉ nên đóng vai trò trợ lý, hỗ trợ con người trong việc luyện tập và kiểm tra, còn tư duy độc lập và tính chủ động mới là yếu tố then chốt quyết định sự tiến bộ.

"Với những người bắt đầu lại từ con số 0, AI mở ra cơ hội lớn để cá nhân hóa việc học. Các ứng dụng có thể giúp đơn giản hóa bài đọc, tạo lộ trình phù hợp hoặc gợi ý cách luyện kỹ năng nói, viết theo từng chủ đề. Tuy vậy, yếu tố cốt lõi vẫn nằm ở sự kiên trì, kỷ luật và tinh thần cầu tiến. Người học nên đặt ra những mục tiêu nhỏ, cụ thể và duy trì thói quen học mỗi ngày. Đặc biệt, đừng sợ sai, vì sai chính là cách nhanh nhất để nhận ra điểm yếu và cải thiện", Châu khuyên.