Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng cách trung tâm phường Bắc Kạn khoảng 15 km là một trong những khu rừng nguyên sinh hiếm hoi trong lòng đô thị

Được thành lập từ tháng 7/2019 theo Quyết định số 1094/QĐ-UBND của UBND tỉnh Bắc Kạn, Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng (còn gọi là rừng Nà Noọc) có diện tích trên 594 ha, trải dài qua địa bàn phường Bắc Kạn và một phần của xã Tân Kỳ. Chỉ cách Quốc lộ 3 khoảng 500 mét, đây là một trong những khu rừng nguyên sinh hiếm hoi, một “báu vật” về đa dạng sinh học còn sót lại trong lòng đô thị Thái Nguyên.

Qua điều tra, khảo sát thực địa của các chuyên gia, đây là khu vực có quần thể khoảng hơn 500 cây gỗ nghiến có đường kính từ 20 cm đến hơn 100 cm cùng nhiều thực vật quý hiếm khác. Ngoài ra, khu vực này hiện đang bảo tồn một số loài thực vật quý hiếm như: Trai lý, Thiên tuế, Trám đen, Lát hoa, Mây tắt…

Lực lượng Kiểm lâm phối hợp với thành viên Tổ bảo vệ rừng phường Đức Xuân cùng tham gia tuần tra, bảo vệ rừng

Trong Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng, tại phân khu bảo vệ nghiêm ngặt có diện tích trên 195 ha ghi nhận sự xuất hiện đa dạng của các loại thảm thực vật như rừng tự nhiên cây lá rộng thường xanh trên núi đá vôi trung bình, rừng tự nhiên cây lá rộng thường xanh trên núi đá vôi nghèo, rừng tự nhiên cây lá rộng thường xanh trên núi đã vôi phục hồi. Cùng với đó, hệ động vật trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt còn trên 100 loài động vật có xương sống, trong đó có nhiều loài quý hiếm có giá trị bảo tồn cao như: Rắn hổ mang, tắc kè, cầy hương, khỉ mặt đỏ, mèo rừng, cu li lớn, dơi lá quạt….

Nhận thức rõ tầm quan trọng của rừng Thác Giềng, thời gian qua, chính quyền cùng Hạt Kiểm lâm địa phương đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp quản lý, bảo vệ. Trong đó, ứng dụng công nghệ số vào kiểm soát rừng là bước tiến mới mang lại hiệu quả rõ rệt. Thông qua phần mềm giải đoán ảnh vệ tinh, kiểm lâm viên có thể phát hiện sớm các khu vực nghi có biến động rừng. Cán bộ phụ trách sẽ xác định rõ tiểu khu, khoảnh, lô bị ảnh hưởng, từ đó có thể can thiệp kịp thời, tránh tình trạng phá rừng âm thầm kéo dài.

Lực lượng chức năng kiểm tra hiện trạng rừng Nà Noọc thông qua phần mềm giải đoán ảnh vệ tinh 

Tuy nhiên, yếu tố công nghệ dù hiện đại đến đâu cũng không thể thay thế được vai trò cốt lõi của cộng đồng dân cư. Trên địa bàn phường Bắc Kạn đã thành lập được 17 tổ bảo vệ rừng với sự tham gia tích cực của người dân. Các tổ luân phiên tuần tra hằng tháng, phối hợp chặt chẽ với lực lượng kiểm lâm trong công tác phát hiện và xử lý vi phạm. Ông Nguyễn Đăng Mạnh, Tổ trưởng tổ dân phố 7, kiêm Tổ trưởng tổ bảo vệ rừng Nà Noọc chia sẻ: “Rừng ở đây là tài sản quý giá mà thiên nhiên ban tặng. Chúng tôi không xem việc bảo vệ rừng là nhiệm vụ của riêng ai, mà là trách nhiệm chung của cả cộng đồng.”

Có lẽ ít nơi nào như phường Bắc Kạn, nơi mà một cánh rừng có thể trở thành “bức tường xanh” chắn gió rét khi đông về, và là “máy điều hòa” tự nhiên khi hè đến. Chính điều đó càng khiến người dân gắn bó với rừng bằng một tình cảm sâu nặng. Với họ, Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng không chỉ là sinh cảnh, mà còn là sinh kế, là điểm tựa tinh thần.

Bên cạnh chức năng bảo tồn, Thác Giềng còn mang tiềm năng lớn về du lịch sinh thái, nếu được đầu tư hợp lý và gắn liền với phát triển bền vững. Với địa hình đa dạng, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, những thác nước như: Thác Bạc, Vằng Loỏng, cùng hồ thủy điện Thác Giềng thơ mộng… nơi đây có thể trở thành điểm đến lý tưởng cho các tour khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa bản địa, học tập về bảo tồn sinh thái.

Dạo một vòng dưới tán rừng nghiến, lắng nghe tiếng chim hót giữa không gian thanh khiết, người ta mới thấm thía vì sao Thác Giềng lại được người dân nơi đây yêu quý và trân trọng đến vậy. Với họ, mỗi thân cây, mỗi dòng suối đều là phần hồn của vùng đất. Ông Nguyễn Đăng Mạnh nói đầy tự hào: “Rừng không chỉ cho chúng tôi bóng mát, mà còn cho niềm tin. Chúng tôi bảo vệ rừng vì rừng đã bảo vệ chúng tôi suốt bao đời.”

Tổ bảo vệ rừng Nà Noọc số 7 thực hiện nhiệm vụ tuần tra bảo vệ rừng theo định kỳ

Khu bảo vệ cảnh quan Thác Giềng không chỉ là một điểm xanh giữa lòng thành phố, mà còn là biểu tượng của sự đồng hành giữa con người và thiên nhiên. Khi rừng được bảo vệ bằng cả công nghệ lẫn tấm lòng, đó không còn là rừng đơn thuần mà là “báu vật xanh” được trao truyền cho mai sau.