Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình dự và phát biểu chỉ đạo Đại hội đại biểu Đảng bộ Thanh tra Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Đại hội đại biểu Đảng bộ Thanh tra Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra vào chiều nay (16/8). Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình dự và phát biểu chỉ đạo Đại hội.

Thay mặt Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đánh giá cao và nhiệt liệt biểu dương công tác chuẩn bị Đại hội rất công phu, nghiêm túc, trách nhiệm của Đảng bộ Thanh tra Chính phủ.

Các văn kiện, đặc biệt là Báo cáo Chính trị trình Đại hội được xây dựng rất bài bản, khoa học, đánh giá sâu sắc, toàn diện những kết quả đạt được, thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế và xác định phương hướng, nhiệm vụ với một tầm nhìn mới, một quyết tâm chính trị cao. Các bài tham luận phong phú, sâu sắc, rất tránh nhiệm, đã thể hiện rõ tinh thần của các tổ chức đảng và mỗi cán bộ, đảng viên của Đảng bộ Thanh tra Chính phủ.

Để lại nhiều dấu ấn quan trọng trong nhiệm kỳ

Nhiệm kỳ 2020-2025 vừa qua là một chặng đường khó khăn, thử thách với rất nhiều vấn đề phát sinh chưa có tiền lệ, đã tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước. Trong bối cảnh đó, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho rằng, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sự chỉ đạo sâu sát, kịp thời của Chính phủ, Đảng bộ Thanh tra Chính phủ đã phát huy truyền thống đoàn kết, thống nhất, nỗ lực phấn đấu, lãnh đạo toàn ngành hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao và để lại nhiều dấu ấn quan trọng với 4 kết quả nổi bật.

Một là, Đảng bộ Thanh tra Chính phủ đã đổi mới tư duy, hành động quyết liệt, thực sự là vũ khí sắc bén của Đảng và Nhà nước trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Có sự thay đổi mạnh mẽ tư duy và phương pháp làm việc, đã lãnh đạo tập trung thanh tra vào những lĩnh vực trọng điểm, nhạy cảm, dễ xảy ra sai phạm như lĩnh vực đất đai, tài chính, ngân hàng, với các dự án lớn… Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ đã triển khai nhiều cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng trên cả nước với mục tiêu không chỉ phát hiện sai phạm để xử lý mà còn hướng đến mục tiêu cao hơn là phòng ngừa, tìm ra sơ hở chính sách pháp luật để kiến nghị hoàn thiện thể thể chế, đang được xem là nhiệm vụ trọng tâm, đột phá của Chính phủ.

Trong nhiệm kỳ vừa qua, toàn ngành thanh tra đã phát hiện vi phạm và kiến nghị thu hồi cho ngân sách nhà nước hơn 424.800 tỷ đồng với 2.200 ha đất. Đáng chú ý, đã chuyển cơ quan điều tra 1.762 vụ việc với 1.266 đối tượng, so với nhiệm kỳ trước tăng 258% về số vụ việc, 80% về số đối tượng. Riêng Thanh tra Chính phủ đã chuyển cơ quan điều tra 115 vụ việc, tăng 180%. Kết quả điều tra, truy tố, xét xử sau đó đã khẳng định các phát hiện của thanh tra là chính xác.

Thanh tra Chính phủ đã thực hiện đúng phương châm chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư và của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí tiêu cực là "không có vùng cấm, không có ngoại lệ", "làm một việc, một vụ để cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực", đưa ra ánh sáng nhiều vụ việc phức tạp, được dư luận quan tâm. Đây là những đóng góp rất cụ thể, trực tiếp và thiết thực duy trì kỷ cương phép nước.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu ngành Thanh tra phải đặc biệt chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra thực sự là "thanh bảo kiếm" sắc bén của Đảng và Nhà nước, là những người lính tiên phong trên mặt trận phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Hai là, Đảng bộ Thanh tra Chính phủ rất tiên phong, quyết liệt trong việc sắp xếp tổ chức tinh gọn bộ máy, mạnh, một cuộc cách mạng mang tính lịch sử của toàn ngành. Cụ thể, Đảng ủy Thanh tra Chính phủ đã rất khẩn trương xây dựng đề án sắp xếp lại hệ thống cơ quan thanh tra, báo cáo và được Bộ Chính trị, Ban Bí thư phê duyệt.

Đây là một bước ngoặt của thanh tra; theo đó ngành thanh tra đã kết thúc hoạt động của 12 thanh tra bộ, cùng với thanh tra cấp huyện và sở để tập trung cho Thanh tra Chính phủ và thanh tra cấp tỉnh. Có kết quả này, nhiều đồng chí lão thành trong ngành thanh tra đánh giá đây là điều mà nhiều thế hệ trước đã nghĩ đến nhưng chưa làm được.

Với mô hình tổ chức mới, ngành thanh tra không còn bị phân tán, cắt khúc, chồng chéo, trở thành một khối thống nhất, có hệ thống chỉ đạo xuyên suốt, chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả, hoạt động độc lập. Điều này giúp tập trung được nguồn lực cho những nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, tạo ra sức mạnh tổng hợp để thực hiện những nhiệm vụ lớn do Trung ương giao.

Đây là nền tảng quan trọng bậc nhất để nâng cao vai trò, vị thế của ngành thanh tra trong giai đoạn phát triển mới và cũng là điều kiện để chúng ta tập trung xây dựng hệ thống thanh tra trong sạch, vững mạnh, có sự lãnh đạo xuyên suốt từ trên xuống dưới.

Ba là, thấm nhuần sâu sắc quan điểm lấy người dân làm gốc, làm trung tâm, tập trung giải quyết dứt điểm nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài liên quan đến khiếu kiện của người dân, củng cố được niềm tin của nhân dân.

Trong 5 năm qua, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có nhiều đổi mới, đặc biệt là tập trung xử lý các vụ việc tồn động. Các cơ quan hành chính các cấp đã tiếp hơn 1,5 triệu lượt công dân, giải quyết 85% số vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền. Đảng ủy Thanh tra Chính phủ đã lãnh đạo "chiến dịch 90 ngày đêm", huy động lực lượng nhiều đơn vị để tập trung giải quyết 226 vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, kéo dài, vượt cấp lên Trung ương mà nhiều năm chúng ta chưa giải quyết được.

Bằng cách làm bài bản, khoa học, phối hợp chặt chẽ, tổ chức đối thoại trực tiếp với người dân và vận dụng linh hoạt các chính sách pháp luật để giải quyết những điểm nghẽn và cho đến nay đã giải quyết hơn 90% các vụ việc tồn đọng nhiều năm. Việc làm này không chỉ giải quyết dứt điểm các vụ việc gây bức xúc mà còn là minh chứng thể hiện tinh thần trách nhiệm, thái độ vì dân, phục vụ dân, qua đó tăng thêm uy tín của ngành thanh tra.

Phó Thủ tướng nêu rõ nhiệm vụ của ngành thanh tra sẽ ngày càng nặng nề, phức tạp, nhất là trong bối cảnh toàn Đảng, toàn quân, toàn dân đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và tăng cường kiểm soát quyền lực, tăng cường đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Bốn là, chủ động, tích cực trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, tạo dựng hành lang pháp lý cho hoạt động của thanh tra và góp phần vào nâng cao năng lực, quản lý nhà nước, duy trì kỷ cương, kỷ luật của đất nước.

Xây dựng thể chế là nhiệm vụ thầm lặng nhưng có ý rất lớn đối với việc điều hành đất nước cũng như đối với hoạt động thanh tra. Trong nhiệm kỳ, Thanh tra Chính phủ đã chủ động, chủ trì tham mưu, trình các cấp có thẩm quyền ban hành một khối lượng lớn văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có nhiều luật,nghị định và nhiều thông tư, đề án quan trọng.

Đặc biệt, chỉ trong một thời gian rất ngắn, trong 3 tháng, Thanh tra Chính phủ đã giúp Chính phủ xây dựng, trình Quốc hội thông qua Luật Thanh tra (sửa đổi) năm 2025 và các văn bản hướng dẫn theo đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương là "vừa chạy vừa xếp hàng". Điều này cho thấy sự nỗ lực lớn, quyết tâm rất cao, thể chế hóa kịp thời các chủ trương của Đảng, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ cho tổ chức và hoạt động của ngành thanh tra trong điều kiện chúng ta tổ chức chính quyền 2 cấp

Bước vào nhiệm kỳ 2025-2030, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ nhiệm vụ của ngành thanh tra sẽ ngày càng nặng nề, phức tạp, nhất là trong bối cảnh toàn Đảng, toàn quân, toàn dân đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và tăng cường kiểm soát quyền lực, tăng cường đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Các đại biểu dự Đại hội đại biểu Đảng bộ Thanh tra Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Hội tụ đủ 4 giá trị rất quan trọng: 'Mắt tinh, tâm sáng, trí sâu, bản lĩnh thép'

Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu ngành thanh tra phải đặc biệt chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra thực sự là "thanh bảo kiếm" sắc bén của Đảng và Nhà nước, là những người lính tiên phong trên mặt trận phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, mà ở đó mỗi cán bộ phải tôi luyện và hội tụ đủ 4 giá trị rất quan trọng" "Mắt tinh, tâm sáng, trí sâu, bản lĩnh thép".

Cán bộ là yếu tố quyết định của mọi thành công. Đất nước càng phát triển, hoạt động thanh tra càng phải bao trùm mọi lĩnh vực, đối mặt với những vi phạm ngày càng tinh vi, phức tạp. Công việc thanh tra luôn phải đối mặt với nhiều lực cản, nhiều cám dỗ. Cán bộ không có bản lĩnh, không có một trái tim nóng và một cái đầu lạnh thì không thể bảo vệ được sự thật, không bảo vệ được lẽ phải; nếu đã "nhúng chàm" thì kết quả thanh tra sẽ sai lệch, từ đó làm mất niềm tin của nhân dân.

Vì vậy, yêu cầu hàng đầu, tiên quyết là phải xây dựng đội ngũ cán bộ trong sạch, liêm chính, mỗi cán bộ đảng viên thanh tra phải không ngừng rèn luyện để "Mắt tinh, Tâm sáng, Trí sâu, Bản lĩnh thép" trở thành bản lĩnh và phẩm chất của cán bộ thanh tra.

Mắt tinh chính là sự sắc bén để nhìn thấu bản chất sự việc, phát hiện mọi hành vi sai phạm dẫu có tinh vi đến đâu. Tâm sáng chính là phẩm chất liêm chính, trong sạch, là sự công tâm, khách quan của cán bộ thanh tra trong phán xét các sự việc. Trí sâu là tầm nhìn chiến lược, là kiến thức chuyên nghiệp để phân tích vấn đề toàn diện, đa chiều, không chỉ xử lý sai phạm mà còn có năng lực phát hiện những sơ hở để kiến nghị hoàn thiện thể chế, phòng ngừa từ sớm, từ xa. Bản lĩnh thép là ý chí không lay chuyển, khí phách thực thi pháp luật nghiêm chỉnh, bảo vệ sự thật và lẽ phải để kết luận thanh tra thực sự khoa học, chặt chẽ, đanh thép, thuyết phục và không thể bác bỏ.

Đồng thời, phải thấm nhuần và lan tỏa tư tưởng lấy phòng ngừa làm gốc, kiến tạo cho phát triển là mục tiêu cao nhất của ngành thanh tra. Mục tiêu cuối cùng của thanh tra không phải là xử lý sai phạm mà phải hướng đến xây dựng được đội ngũ cán bộ không sai phạm. Do đó, bên cạnh việc phát hiện và xử lý nghiêm vi phạm, thanh tra phải chủ động phát hiện những "lỗ hổng" về cơ chế, chính sách để kiến nghị sửa đổi, khắc phục những lỗ hổng và đây cũng là để phòng ngừa sai phạm. Thanh tra phải là công cụ để tháo gỡ những điểm nghẽn, khơi thông các nguồn lực cho phát triển.

Phó Thủ tướng tin tưởng: Đảng bộ Thanh tra Chính phủ sẽ đoàn kết, thống nhất, vững vàng, lãnh đạo toàn ngành tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Đẩy mạnh chuyển đổi số, hiện đại hóa toàn diện hoạt động thanh tra, đi trước một bước. Trong xu thế Chính phủ số, xã hội số, ngành thanh tra không thể đứng ngoài cuộc mà phải đi đầu trong ứng dụng công nghệ. Phải quyết liệt xây dựng các cơ sở dữ liệu lớn dùng chung toàn ngành về thanh tra, giải quyết khiếu nại tố cáo, phòng chống tham nhũng. Phải ứng dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích, đánh giá rủi ro, phát hiện ra các xu thế sai phạm, lĩnh vực dễ sai phạm để thanh tra có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải. Chuyển đổi số không chỉ nâng cao hiệu quả công việc mà còn là công cụ hữu hiệu để quản lý, kiểm soát hoạt động của chính đội ngũ thanh tra viên, bảo đảm sự minh bạch, khách quan. Khi các hoạt động thanh tra được công khai trên nền tảng số, nhân dân giám sát hoạt động, đây là giải pháp hữu hiệu để giúp cho chúng xây dựng liêm chính thanh tra.

Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo với tinh thần phục vụ cao nhất. Cán bộ tiếp dân phải luôn tâm niệm, người dân đến với cán bộ thanh tra, đặc biệt là Thanh tra Chính phủ, cấp cao nhất, cấp cuối cùng thì phải hiểu những bức xúc của người dân đang bị dồn nén rất cao và đến với Thanh tra Chính phủ mang theo hy vọng rất lớn để được giải quyết thỏa đáng. Vì vậy, thái độ tiếp dân phải lắng nghe, chuẩn mực, chia sẻ, không được vô cảm trước những phản ánh của người dân. Phải đối thoại, giải thích cho người dân hiểu thấu tình, đoạt lý. Nếu người dân khiếu kiện đúng, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của họ bị xâm phạm, thì khó khăn mấy thanh tra cũng phải kiên quyết bảo vệ đến cùng. Đó chính là thước đo lòng tin của nhân dân đối với thanh tra và qua đó là lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Chính phủ.

"Với khí thế của Đại hội hôm nay, tôi tin tưởng rằng, Đảng bộ Thanh tra Chính phủ sẽ đoàn kết, thống nhất, vững vàng, lãnh đạo toàn ngành tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng là công cụ trọng yếu của Đảng, Chính phủ trong kiểm tra, kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; góp phần vào sự nghiệp xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, hùng cường, nhân dân ngày càng hạnh phúc", Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu.