Cuốn sách "Mù Cang Chải - Bản giao hưởng giữa thiên nhiên và văn hóa".

Với hơn 200 trang sách được bố cục hợp lý thành các bài viết, lồng ghép những hình ảnh tinh tế, sống động và tiêu biểu theo từng chủ đề; đồng thời, dựa trên những nguồn tài liệu tham khảo tin cậy, cuốn cẩm nang du lịch nhỏ gọn "Mù Cang Chải - Bản giao hưởng giữa thiên nhiên và văn hóa" sẽ là hành trang cần thiết của du khách trên hành trình chinh phục vùng đất Mù Cang Chải tươi đẹp và thấm đượm nghĩa tình.

Cách trung tâm TP. Yên Bái 186 km, cách Thủ đô Hà Nội hơn 300 km về phía tây bắc, vùng đất Mù Cang Chải bình yên nằm dưới chân dãy núi Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, ở độ cao trung bình trên 2.000 m so với mực nước biển. Nơi đây, đồng bào Mông chiếm hơn 90% dân số, cư trú dọc những sườn núi cao từ 800 đến 1.700 m với những nét văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.

Là một trong những điểm đến nổi tiếng được thiên nhiên ưu ái, thời tiết mát mẻ quanh năm, Mù Cang Chải làm mê đắm du khách gần xa với đèo Khau Phạ bồng bềnh mây phủ, đỉnh Púng Luông bạt ngàn thông reo, xôi nếp Cao Phạ dẻo thơm, lạp xưởng Tây Bắc đậm đà hương vị núi rừng,... Đặc biệt, được ví như "vân tay của trời đất", những thảm ruộng bậc thang Mù Cang Chải xanh ngắt mùa nước đổ, vàng óng mùa lúa chín là một kiệt tác được tạo nên từ sự cần mẫn và đôi bàn tay khéo léo của cư dân bản địa. Cũng nhờ sự sáng tạo, tinh tế và tỉ mỉ dường như vô hạn, nghệ thuật tạo hình bằng sáp ong trên vải và nghệ thuật khèn của đồng bào Mông nơi đây đã được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Theo bình chọn của tạp chí Insider, chuyên trang du lịch danh tiếng của Mỹ, địa danh Mù Cang Chải của Việt Nam đã lọt vào top những vùng núi đẹp nhất thế giới, sánh ngang với nhiều tên tuổi lớn như: dãy Andes (Nam Mỹ), núi Cầu vồng (Pêru), hay đỉnh Phú Sĩ (Nhật Bản); kênh truyền hình CNBC của Mỹ đã từng đánh giá Mù Cang Chải là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất với du khách quốc tế năm 2020; chuyên trang du lịch gia đình nổi tiếng WanderlustStorytellers, được National Geographic, Washington Post đề cử, mới đây đã xếp Mù Cang Chải của Việt Nam ở vị trí đầu tiên trong danh sách 25 điểm đến trên thế giới có vẻ đẹp phi thực tế, đồng thời ca ngợi "Mù Cang Chải là một trong những điểm đến đẹp nhất ở Việt Nam". Ngoài Mù Cang Chải, những điểm đến nổi bật khác trong danh sách của Wanderlust Storytellers còn có hồ Abraham (Canada), động băng thuộc sông Vatnajökull (Ireland), tu viện Metéora (Hy Lạp), động Waitomo Glowworm (New Zealand)...

Để tìm hiểu sâu hơn về vùng đất và con người Mù Cang Chải, khám phá và tận hưởng trọn vẹn cảnh sắc thiên nhiên, tình người ấm áp và sức hấp dẫn đặc biệt trong bản sắc văn hóa của đồng bào nơi đây, cuốn sách "Mù Cang Chải - Bản giao hưởng giữa thiên nhiên và văn hóa" sẽ là cẩm nang du lịch thú vị.

Những nội dung được trình bày trong cuốn sách là kết quả của một quá trình dài tìm hiểu, nghiên cứu và trải nghiệm của các tác giả. Điều quan trọng hơn cả là tình yêu sâu đậm mà tác giả dành cho miền đất này. Mù Cang Chải hiện nay vẫn còn lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc và những điều bí ẩn cần tiếp tục khám phá. 

Cầm trên tay "bản giao hưởng" du dương của thiên nhiên và văn hóa Mù Cang Chải, bạn có thể tùy thích lật giở bất kỳ trang nào hoặc bài nào mà không bắt buộc phải đọc theo thứ tự từ đầu đến cuối. Bạn cũng có thể đọc vào bất kỳ thời điểm nào và ở bất kỳ đâu, trên tàu xe, trong phòng khách sạn, hay trước bàn đọc sách. Nhưng có một điều chắc chắn rằng, sau khi đọc một bài, các bạn sẽ muốn đọc tiếp bài khác và càng đọc, các bạn sẽ càng bất ngờ trước vùng đất Mù Cang Chải xinh đẹp được thiên nhiên ưu đãi, cùng một nền văn hóa đặc sắc trong đa dạng, tạo nên sự quyến rũ làm đắm say lòng người.

Tái hiện lễ cưới của các dân tộc ở thị xã Sa Pa. (Ảnh: Quốc Khánh/TTXVN)

Lễ hội mùa Thu Sa Pa năm 2024 với nhiều hoạt động hấp dẫn sẽ diễn ra từ trung tuần tháng 8 đến cuối tháng 9, tập trung cao điểm vào dịp nghỉ lễ Ngày Cách mạng tháng 8 và Quốc khánh 2/9.

Ông Đỗ Văn Tân, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thị xã Sa Pa (Lào Cai), nhấn mạnh đây là lễ hội thường niên được tổ chức nhằm nâng cao nhận thức trách nhiệm bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, cảnh quan thiên nhiên qua đó xây dựng các sản phẩm du lịch độc đáo riêng có của Sa Pa; giới thiệu, quảng bá các giá trị tài nguyên du lịch, sản phẩm du lịch đặc sắc của Sa Pa.

Lễ hội cũng góp phần thúc đẩy mạnh mẽ sự liên kết phát triển du lịch giữa Sa Pa và các tỉnh, các khu vực và địa phương khác trong cả nước và các quốc gia trên thế giới nhằm thúc đẩy hội nhập quốc tế, tạo điều kiện thu hút mạnh mẽ các nguồn lực để phát triển du lịch, nâng cao vị thế, hình ảnh đất nước, con người Việt Nam nói chung và Sa Pa (Lào Cai) nói riêng.

Lễ hội mùa Thu Sa Pa năm 2024 sẽ được khai mạc vào 20h ngày 30/8 tại sân Quần, thị xã Sa Pa. Cũng trong buổi lễ này, thác Bạc, đỉnh Fansipan sẽ đón nhận Bằng di tích danh thắng cấp tỉnh.

Ngày hội Văn hóa bản Mông Kỳ tổ chức trong kỳ nghỉ lễ 2/9 tại điểm du lịch Cát Cát, xã Hoàng Liên. Tại ngày hội diễn ra các hoạt động văn hóa, văn nghệ dân gian của dân tộc Mông; các trò chơi dân gian; trình diễn nghề thủ công truyền thống dân tộc Mông; rèn đúc nông cụ, chạm khắc bạc, se lanh, dệt vải, nhuộm chàm, vẽ hoa văn sáp ong trên vải lanh, nghề đan thồ, bện hài, gian hàng ẩm thực xôi 5 màu; trình diễn quá trình làm cốm, thưởng thức các món ăn từ cốm và tham gia các trò chơi dân gian của cộng đồng các dân tộc thiểu số Sa Pa.

Chương trình biểu diễn Xiếc nghệ thuật “Mường Hoa cổ tích” diễn ra từ ngày 31/8-2/9 tại Làng ẩm thực Quốc tế-dự án Công viên Mường Hoa, tổ 2, phường Cầu Mây, thị xã Sa Pa.

Lễ hội Mùa Vàng Bản Mây từ 17/8-1/9 tại Bản Mây (Ga đi cáp treo Fansipan) do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Dịch vụ du lịch Cáp treo Fansipan Sa Pa tổ chức sẽ tái hiện lại cuộc sống sung túc của bà con các dân tộc tại Lào Cai khi cuộc sống mưa thuận gió hòa; mùa màng bội thu; thóc đầy kho, lúa đầy bồ đem lại một Bản Mây yên bình, trù phú và đầy sung túc. Lễ hội gồm nhiều hoạt động như Khai mạc chung và Lễ hội Khô Già Già dân tộc Hà Nhì, Lễ hội Then Kin Pang dân tộc Thái, Lễ hội cơm mới Bản Mây các dân tộc Tây Bắc.

Trình diễn giới thiệu trang phục của các dân tộc tại Bản Mây. (Ảnh: Quốc Khánh/TTXVN)

Đêm hội Trăng rằm năm 2024 tổ chức ngày 14/9 (tức 12/8 âm lịch) tại sân Quần thị xã Sa Pa với các chương trình văn nghệ chào mừng, thi đèn ông sao, trưng bày mâm cỗ, rước đèn trung thu qua các tuyến phố.

Trong khuôn khổ Lễ hội mùa Thu Sa Pa còn tổ chức 3 giải thể thao gồm Giải Marathon vượt núi Việt Nam 2024 diễn ra từ ngày 20-22/9, dự kiến 4.000 vận động viên đến từ hơn 50 quốc gia tham gia thi chạy vượt núi với các cung đường, cự ly 10km, 21km, 50km, 70km, 100km và 160km.

Giải Tennis “Sa Pa mùa vàng” diễn ra trong hai ngày 31/8-1/9 tại sân Tennis Sa Pa với khoảng trên 100 vận động viên Tennis các tỉnh, thành phố của Việt Nam.

Giải bóng đá nam-Hiệp hội Du lịch Lào Cai năm 2024 dự kiến từ 24/9-6/10 tại Sân Sinavi và Sân Sungroup.

Ruộng bậc thang Mù Cang Chải. (Ảnh: Lâm Khánh/TTXVN)

Ngoài ra, để góp phần thúc đẩy phát triển du lịch giữa Sa Pa với các địa phương trong, ngoài tỉnh, Lào Cai triển khai Chương trình hợp tác Sa Pa-Mù Cang Chải (Yên Bái) năm 2024.

Trong quý 3, Lào Cai và Yên Bái sẽ phối hợp tổ chức Diễn đàn liên kết, hợp tác phát triển du lịch lần thứ nhất với chủ đề “Cung đường kết nối di sản ruộng bậc thang;" trưng bày, triển lãm ảnh Kết nối Di sản văn hóa ruộng bậc thang với chủ đề “Cung đường di sản."

Hai tỉnh cũng phối hợp xúc tiến thương mại và thương mại điện tử, tổ chức không gian trưng bày, giới thiệu, bán sản phẩm OCOP, hàng hóa nông sản, sản phẩm thủ công tại các chương trình lễ hội của hai địa phương./.

Hồ Ghềnh Chè với diện tích mặt nước gần 100ha, gồm 54 đảo và bán đảo. Ảnh: Ngọc Linh

Từ khi được công nhận, rất nhiều các báo, đài Trung ương và địa phương đã đẩy mạnh tuyên truyền, giới thiệu về điểm đến. Trong đó nhấn mạnh về cảnh đẹp tự nhiên và nét văn hóa của người dân bản địa. Các thành viên trong Hợp tác xã du lịch cộng đồng Ghềnh Chè cũng không ngừng cố gắng, hoàn thiện các dịch vụ, đảm bảo các tiêu chí của một điểm đến du lịch, cũng như đa dạng các hoạt động trải nghiệm cho du khách. Hiện nay, lượng khách đến đây khá đa dạng, nhiều lứa tuổi, nhiều địa phương và đã có khách đoàn do các đơn vị lữ hành tổ chức.

Ông Lê Văn Hiệp, Giám đốc Hợp tác xã du lịch cộng đồng Ghềnh Chè cho biết: Từ khi được công nhận là điểm du lịch của tỉnh, các thành viên trong Hợp tác xã nói riêng và người dân xã Bình Sơn nói chung rất tự hào và thấy mình có trách nhiệm hơn trong việc giữ gìn cảnh quan và xây dựng điểm du lịch cộng đồng ngày một phát triển. Cũng từ đó đến nay, Điểm du lịch cộng đồng hồ Ghềnh Chè đã đón lượng khách đến tham quan khá đều (không còn thất thường như thời gian trước đó), đặc biệt là dịp cuối tuần và nghỉ lễ. Cao điểm nhất là dịp nghỉ lễ 30/4 - 01/5 vừa rồi, Điểm du lịch đã đón trên 3.000 lượt khách, cao hơn nhiều lần so với những năm trước đó. Điều này như tiếp thêm nguồn động lực cho những người làm dịch vụ tại đây phấn khởi và phần nào an tâm hơn khi đầu tư, làm mới các dịch vụ.

Khách đến với Điểm du lịch cộng đồng hồ Ghềnh Chè cũng được trải nghiệm các dịch vụ ngày một đa dạng hơn như: Ngoài việc đi tàu khám phá gần 100 ha diện tích mặt nước trong lòng hồ, du khách còn được tham gia hoạt động trải nghiệm chèo thuyền Sup trên hồ. Đây là một hoạt động khá mới mẻ và được nhiều bạn trẻ yêu thích.

Du khách chụp ảnh lưu niệm tại đồi thông. Ảnh: Ngọc Linh

Những bán đảo xung quanh hồ, đồi thông thơ mộng được ví như “Đà Lạt thu nhỏ”, nơi đây được nhiều du khách lựa chọn trong hành trình tham quan cũng như các hoạt động cắm trại, dã ngoại. Giữa khung cảnh nên thơ, khách du lịch có thể thỏa sức chiêm ngưỡng thiên nhiên tuyệt đẹp, check-in và cùng thưởng thức những bữa tiệc độc đáo ẩm thực địa phương… Chính bởi không gian trong lành, cảnh quan độc đáo đã tạo nên một nét rất riêng của Hồ Ghềnh Chè.

Trong hành trình du thuyền khám phá lòng hồ, du khách còn được tham quan con đập chính được xây dựng kiên cố với chiều dài gần 400m, vào mùa hè, nước ở đập tràn tạo thành những thác nước tuyệt đẹp. Ngoài ra, du khách còn được tham quan khu vực nuôi cá lồng, trải nghiệm chăn cá, lựa chọn những sản vật lòng hồ về làm quà.

Ẩm thực hấp dẫn tại hồ Ghềnh Chè.

Ẩm thực tại đây cũng vô cùng đặc sắc với những món ăn đậm nét văn hóa địa phương, nguyên liệu chế biến chủ yếu là nguồn nông sản do người dân trong vùng nuôi trồng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Tiêu biểu như món Gà nướng Bình Sơn, đã đạt chứng nhận tại Hội thi “Tinh hoa văn hóa ẩm thực” – do tỉnh Thái Nguyên tổ chức. Ngoài ra còn có các món khác không kém phần hấp dẫn như: Cá quả nướng, cá hồ chiên, thịt lợn rừng nướng, cá bống nấu canh chua, tôm sông chao giòn, thịt chân giò nộm, hoa ban nộm hay như món thịt hấp lá tre ăn kèm với lá trà, cũng được coi là 1 đặc sản riêng của Ghềnh Chè ...

Hiện tại hồ Ghềnh Chè có 2 nhà hàng ẩm thực đảm bảo điều kiện phục vụ ăn uống từ 150 – 200 khách tại cùng một thời điểm. Du khách cũng có thể thưởng thức ẩm thực tại các đảo (dịch vụ phục vụ tận nơi) hoặc có thể lựa chọn thưởng thức ẩm thực tại nhà sàn bên hồ. Tại đây, hiện có 3 nhà sàn phục vụ khách lưu trú, mỗi nhà sàn đáp ứng đón từ 15 - 20 khách.

Đến Điểm du lịch cộng đồng hồ Ghềnh Chè, du khách có thể ghé thăm và trải nghiệm tại Hợp tác xã chè Cao Sơn.

Lợi thế là vậy, tuy nhiên để phát triển Điểm du lịch này ngày một xứng tầm thì cũng còn nhiều vấn đề phải bàn. Trong đó cần phải đa dạng hơn nữa các sản phẩm để khách có nhiều trải nghiệm; không gian, cảnh quan cần được quy hoạch, đầu tư để tạo ấn tượng với du khách; đội ngũ nhân viên cần chuyên nghiệp hơn, chú trọng đào tạo hướng dẫn viên tại điểm - Người thổi hồn để nâng tầm giá trị của điểm đến. Người dân cũng cần có ý thức, trách nhiệm hơn trong làm du lịch, không chạy theo lợi ích trước mắt mà phá vỡ cảnh quan, biết chia sẻ lợi ích để cùng nhau phát triển…

Các thành viên trong Hợp tác xã luôn cố gắng hoàn thiện dịch vụ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách.

Tin tưởng rằng với những tín hiệu tích cực cùng sự đồng lòng, nhiệt huyết của người dân trong làm du lịch, Điểm du lịch cộng đồng hồ Ghềnh Chè sẽ ngày càng hấp dẫn, thu hút du khách, góp phần cho sự phát triển chung của du lịch Thái Nguyên./.

Du khách tại Khu du lịch sinh thái Nhà Tôi, xã Sơn Cẩm (TP. Thái Nguyên).

Bàn về tiềm năng, thế mạnh trong phát triển du lịch, ông Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, cho rằng: Trong những năm gần đây, hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã có nhiều khởi sắc. Thái Nguyên đã phát triển được những sản phẩm du lịch đặc trưng trên cơ sở phát huy về lợi thế, tiềm năng, tạo được dấu ấn đẹp trong lòng du khách. Đặc biệt, Thái Nguyên đã chủ động phối hợp với các tỉnh, thành phố trên cả nước để tuyên truyền, quảng bá, mở mới các tour, tuyến du lịch, tạo được cơ hội mới cho ngành Du lịch phát triển.

Nhờ có nhiều đổi mới về sản phẩm và chất lượng phục vụ, lượng du khách đến với Thái Nguyên đã tăng mạnh trong những năm gần đây. Cụ thể, năm 2022, ngành Du lịch tỉnh đón hơn 2,1 triệu lượt du khách, tăng 3,77 lần so với năm 2021; năm 2023 đón gần 2,5 triệu lượt du khách, tăng gần 15% so với năm 2022; 6 tháng đầu năm 2024 đón gần 1,9 triệu lượt du khách, tăng 9,6% so với cùng kỳ năm trước.

Dự báo 6 tháng cuối năm, ngành Du lịch tỉnh tiếp tục đón nhận những tín hiệu vui, bởi trước đó, Ban Chỉ đạo phát triển du lịch tỉnh đã có hàng loạt các hoạt động tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến du lịch, ký kết hợp tác về phát triển du lịch với nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.

Với mục tiêu hướng đến du lịch xanh, gắn truyền thống với hiện đại, gắn phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy hiệu quả các giá trị tài nguyên thiên nhiên, ngành Du lịch Thái Nguyên đang từng bước trở thành vùng đất đáng đến trên cả nước.

Ông Dương Văn Sáu, nguyên Trưởng Khoa Du lịch (Đại học Văn Hóa Hà Nội), chia sẻ: Du lịch là đi và đến. Các khu, điểm du lịch của Thái Nguyên đã khéo léo tạo cảnh quan, xây dựng thêm sản phẩm mới tạo ấn tượng đẹp đối với du khách. Đây là lý do du khách “bị” hấp dẫn, lưu lại qua đêm và bạo chi hơn trong thời gian tham gia các tour, tuyến du lịch. Nhưng để phát triển bền vững, các doanh nghiệp làm du lịch ở Thái Nguyên nên có sự thay đổi tư duy trong liên kết, không nên làm đơn lẻ. Chỉ có liên kết, chia sẻ ngành du lịch mới phát triển mạnh, xứng tầm.

Ông Lê Ngọc Linh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Phó Ban Chỉ đạo phát triển du lịch tỉnh, cho biết: Bận rộn nhất là vào dịp lễ, tết, các khu, điểm du lịch trở nên đông đúc. Ví như kỳ nghỉ 30-4, 1-5 năm nay, nhiều khách sạn, nhà nghỉ trên địa bàn tỉnh đạt công suất phòng từ 80 đến 100%; nhiều nhà hàng kín chỗ phải nhận phục vụ du khách theo giờ.

Còn ông Chi Hu, du khách Hàn Quốc, cho biết: Dù lần đầu đặt chân đến Thái Nguyên, nhưng tôi đã biết rõ về vùng “đất thép, xứ trà” của các bạn có khu du lịch mang câu chuyện tình yêu huyền thoại của chàng Cốc, nàng Công; biết đến vùng đất ATK Định Hóa; rồi địa điểm có 60 thanh niên xung phong anh dũng chiến đấu và hy sinh…

Ngành Du lịch Thái Nguyên đón hơn 20.000 lượt du khách nước ngoài/năm. Trong ảnh: Khách nước ngoài thưởng trà tại Hợp tác xã chè Hảo Đạt, xã Tân Cương (TP. Thái Nguyên).

Ông dừng lời như để tận hưởng không khí trong lành của “đất thép, xứ trà”, giây lát ông hỏi tôi, rồi lại tự trả lời: Bạn có hiểu vì sao tôi biết đến Thái Nguyên của Việt Nam, và khi đến Việt Nam tôi chọn đến Thái Nguyên không? Vì các bạn làm rất tốt khâu tuyên truyền, quảng bá. Tôi biết rõ nhờ báo chí và các nền tảng mạng xã hội.

Thế giới nằm trong lòng bàn tay. Chỉ cần một chiếc điện thoại di động, vào mạng Internet, thêm mấy cái nhấp chuột bạn có thể cập nhật được thông tin cần tìm. Ông Chi Hu ở cách Việt Nam chừng 4.000km đường biển biết đến Thái Nguyên của Việt Nam cũng nhờ mạng Internet. Tự hào vì quê hương Thái Nguyên đang hấp dẫn hơn trong mắt du khách. Song bên cạnh những lời nhận xét của du khách làm chủ nhà “bùi tai”, ngành Du lịch của tỉnh không khỏi còn những gợn sạn cần khắc phục ngay.

Bà Trương Thị Hương Hòa, du khách đến từ TP. Hồ Chí Minh, chia sẻ: Du lịch Thái Nguyên có nhiều điểm khác biệt so với các tỉnh, thành phố khác. Chúng tôi đến là vì điều đó. Nhưng một số khu, điểm du lịch có sản phẩm na ná giống nhau, tạo tâm lý nhàm chán. Ví như khi đến các khu, điểm du lịch kế tiếp vẫn thấy cô gái mặc áo dân tộc thiểu số bán cơm lam, rau rừng như ở khu điểm đến trước đó…

Còn ông Trần Minh Toàn, du khách đến từ TP. Đà Nẵng, góp ý: Để mỗi khu, điểm du lịch có một sản phẩm riêng, các hợp tác xã làm du lịch, hộ tham gia làm du lịch cộng đồng cần chia sẻ, thống nhất và điều tiết các sản phẩm lưu niệm bày bán, cả trang phục, cách thức phục vụ cũng nên khác nhau. Từ đó mới tạo ra tour, tuyến hợp lý, đưa du khách đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác.

Với hơn 1.000 điểm đến, song nổi bật và hiện đang được khách du lịch đánh giá cao là các điểm: Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa; Khu du lịch Quốc gia Hồ Núi Cốc (Đại Từ); Khu di tích Quốc gia địa điểm lưu niệm các thanh niên xung phong Đại đội 915; Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải (TP. Thái Nguyên); Hang Phượng Hoàng - suối Mỏ Gà (Võ Nhai)… Các điểm đến ngày càng có sức thu hút du khách, đồng thời du khách cũng cảm nhận được sự thỏa mãn hơn khi sử dụng các dịch vụ trong thời gian tham quan, trải nghiệm tại “đất thép, xứ trà”.