Trong tiến trình xây dựng nông thôn mới, y tế giữ vai trò đặc biệt quan trọng, trực tiếp tác động đến chất lượng cuộc sống, sức khỏe và sự phát triển bền vững của người dân. Giai đoạn 2021–2025, ngành Y tế tỉnh Thái Nguyên đã triển khai đồng bộ, hiệu quả các tiêu chí y tế trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, góp phần khẳng định y tế cơ sở là trụ cột của hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu, đồng thời tạo nền tảng vững chắc để bước sang giai đoạn phát triển mới 2026–2030 .

Thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Y tế và UBND tỉnh, Sở Y tế Thái Nguyên đã kịp thời ban hành và triển khai đầy đủ các văn bản hướng dẫn liên quan đến tiêu chí y tế trong xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao và đô thị văn minh. Các kế hoạch, quyết định, nghị quyết của Trung ương và địa phương được quán triệt đến từng đơn vị y tế, bảo đảm thống nhất trong chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện.

Song song với đó, ngành Y tế đã phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, địa phương, đặc biệt là Sở Nông nghiệp và Môi trường, Bảo hiểm xã hội tỉnh và UBND các huyện, thành phố, nhằm triển khai hiệu quả các chỉ tiêu liên quan đến bảo hiểm y tế, y tế dự phòng, an toàn thực phẩm, phòng chống dịch bệnh và chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế. Việc kiện toàn Ban Chỉ đạo các cấp, phân công rõ trách nhiệm, bố trí cán bộ theo dõi tại tuyến huyện, xã đã tạo sự thông suốt từ tỉnh đến cơ sở.

Mặc dù không được phân bổ nguồn lực trực tiếp từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, ngành Y tế vẫn chủ động huy động hiệu quả các nguồn ngân sách tỉnh, huyện và lồng ghép nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia khác để đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị y tế, đào tạo nhân lực và hỗ trợ hoạt động chuyên môn cho y tế cơ sở.

Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt và cách làm linh hoạt, sáng tạo, các tiêu chí y tế trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế toàn tỉnh liên tục tăng qua các năm, từ 92% năm 2022 lên 95% năm 2024 và dự kiến tiếp tục duy trì ở mức trên 95% trong năm 2025. Toàn bộ các xã đăng ký đạt chuẩn nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao đều đáp ứng đầy đủ yêu cầu về tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế.

100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đã đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã giai đoạn đến năm 2030. Các trạm y tế xã cơ bản đáp ứng yêu cầu về cơ sở vật chất, nhân lực, trang thiết bị và tổ chức thực hiện tốt các hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu, phòng chống dịch bệnh, quản lý bệnh không lây nhiễm, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em và người cao tuổi.

Công tác dinh dưỡng, đặc biệt là phòng chống suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi, đạt nhiều kết quả tích cực. Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi toàn tỉnh giảm còn 11,9%, thấp hơn nhiều so với ngưỡng quy định của tiêu chí nông thôn mới. Bên cạnh đó, an toàn thực phẩm tiếp tục được kiểm soát chặt chẽ; nhiều năm liền trên địa bàn tỉnh không xảy ra các vụ ngộ độc thực phẩm lớn.

Một điểm nhấn quan trọng trong giai đoạn vừa qua là việc đẩy mạnh chuyển đổi số y tế tại tuyến cơ sở. 100% xã đã triển khai sổ khám chữa bệnh điện tử, quản lý sức khỏe điện tử và từng bước thực hiện khám chữa bệnh từ xa. Tỷ lệ người dân cài đặt, kích hoạt định danh điện tử VNeID mức 2 và tích hợp thẻ bảo hiểm y tế vào sổ sức khỏe điện tử đạt kết quả cao, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện tiêu chí y tế trong xây dựng nông thôn mới vẫn còn một số khó khăn, như hạn chế trong quản lý chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, công tác truyền thông giáo dục sức khỏe chưa đồng đều, một bộ phận người dân chưa chủ động tham gia bảo hiểm y tế và còn gặp khó khăn trong tiếp cận các tiện ích số.

Từ thực tiễn triển khai, ngành Y tế rút ra nhiều bài học kinh nghiệm quan trọng, trong đó nhấn mạnh vai trò của công tác chỉ đạo, phối hợp liên ngành; tầm quan trọng của truyền thông, nâng cao nhận thức người dân; và việc bồi dưỡng, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ y tế cơ sở.

Bước sang giai đoạn 2026–2030, ngành Y tế tỉnh Thái Nguyên xác định mục tiêu trọng tâm là duy trì vững chắc các tiêu chí y tế đã đạt được, đồng thời nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân. Trọng tâm sẽ là củng cố y tế các xã mới thành lập, mở rộng quản lý sức khỏe toàn dân, duy trì tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế trên 96% và tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong y tế cơ sở.

Với nền tảng đã được xây dựng trong giai đoạn 2021–2025, ngành Y tế Thái Nguyên tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt trong sự nghiệp xây dựng nông thôn mới, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội bền vững, vì sức khỏe và chất lượng sống ngày càng cao của nhân dân toàn tỉnh./.