Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện thân mật với đồng bào các dân tộc Việt Bắc. (Ảnh tư liệu - QĐND)

Khúc ca hào hùng của mọi thế hệ

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 diễn ra trong bối cảnh thời cơ “ngàn năm có một”. Sau gần một thế kỷ chịu ách đô hộ của thực dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, toàn dân ta nhất tề vùng dậy, giành lại chính quyền. Chỉ trong vòng nửa tháng, cuộc Tổng khởi nghĩa đã thành công trên phạm vi cả nước, đưa đến sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ngày 2/9/1945. Thắng lợi ấy khẳng định sức mạnh đại đoàn kết, trí tuệ và bản lĩnh của dân tộc Việt Nam.

Đối với Thái Nguyên, dấu ấn lịch sử ấy càng thêm sâu đậm khi phong trào cách mạng sớm nở rộ. Trong thời kỳ chuẩn bị và tiến hành Tổng khởi nghĩa, các địa phương trong tỉnh như: Võ Nhai, Định Hóa, Phú Lương, Đại Từ… trở thành điểm tựa của phong trào Việt Minh. Ngày 16/8/1945, bước tiến thần tốc của Đội Việt Nam Giải phóng quân do đồng chí Võ Nguyên Giáp chỉ huy, từ Tân Trào (Tuyên Quang) tiến về giải phóng tỉnh lỵ Thái Nguyên. Chỉ trong vài ngày, lực lượng vũ trang phối hợp cùng Nhân dân các huyện Phú Bình, Đồng Hỷ nổi dậy, chiếm các mục tiêu quan trọng, trong đó có Nhà Đèn - nơi cung cấp điện, biểu tượng quyền lực thực dân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh trong phòng làm việc của Người tại căn cứ địa Việt Bắc. (Ảnh tư liệu - QĐND)

Sáng 20/8/1945, dưới sự chỉ huy của đồng chí Võ Nguyên Giáp, quân giải phóng đánh bại lực lượng phát-xít Nhật, giải phóng thị xã Thái Nguyên. Ngay chiều hôm đó, tại Sân vận động thị xã, Ủy ban Khởi nghĩa tuyên bố xóa bỏ chính quyền bù nhìn, thành lập chính quyền cách mạng lâm thời tỉnh Thái Nguyên do đồng chí Lê Trung Đình làm Chủ tịch. Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt lịch sử của tỉnh, đồng thời là một phần quan trọng trong phong trào giành chính quyền sớm ở Việt Nam, cùng với Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh và Quảng Nam.

Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại đèo De, Phú Đình nằm trong quần thể Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt An toàn khu (ATK) Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên

Sau Cách mạng Tháng Tám, cả dân tộc lại bước vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Trong những năm kháng chiến, Thái Nguyên giữ vai trò là an toàn khu chiến lược, bảo vệ tuyệt đối an toàn cho Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng, Chính phủ và các cơ quan nhà nước. Nhân dân trong tỉnh đã đóng góp lương thực, thực phẩm, thiết bị và trực tiếp tham gia các chiến dịch lớn, đặc biệt là Chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Chiến thắng ấy đã kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp, nhưng đất nước lại bị chia cắt thành hai miền. Trong khi miền Bắc bước vào xây dựng chủ nghĩa xã hội thì miền Nam tiếp tục kháng chiến chống Mỹ. Những năm chống Mỹ (1965 - 1975), Thái Nguyên đã chi viện gần 50.000 chiến sĩ cho chiến trường, trong đó gần 15.000 người đã hy sinh hoặc bị thương. Mỗi năm, Nhân dân toàn tỉnh đóng góp gần 20 nghìn tấn lương thực và hàng nghìn tấn thực phẩm, thực hiện khẩu hiệu “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, góp sức cùng cả nước làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975 để Bắc - Nam sum họp một nhà.

Thái Nguyên hôm nay đã vươn lên thành tỉnh có đô thị hiện đại, cơ sở hạ tầng phát triển đồng bộ

Tỏa sáng khát vọng hôm nay

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 là dịp để ôn lại quá khứ, đồng thời nhắc nhở về trách nhiệm nối tiếp truyền thống của thế hệ hôm nay. Là quê hương giàu truyền thống cách mạng, Thái Nguyên đã và đang phát huy giá trị lịch sử đặc biệt ấy trong tiến trình phát triển toàn diện. Tỉnh xác định rõ mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế công nghiệp hiện đại của khu vực trung du, miền núi phía Bắc, đồng thời phát triển hài hòa giữa kinh tế với văn hóa - xã hội, quốc phòng và an ninh. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, Thái Nguyên coi trọng sự kết hợp giữa truyền thống cách mạng và đổi mới sáng tạo, lấy khoa học, công nghệ, chuyển đổi số cùng nguồn nhân lực chất lượng cao làm động lực then chốt.

Sản xuất điện thoại tại Nhà máy Samsung Thái Nguyên - Khu công nghiệp Yên Bình của Tập đoàn Samsung đã góp phần vào tăng trưởng kinh tế của Việt Nam

Từ xuất phát điểm thuần nông, kinh tế hạn chế và hạ tầng thiếu thốn, Thái Nguyên hôm nay đã vươn lên thành tỉnh có đô thị hiện đại, cơ sở hạ tầng phát triển đồng bộ. Những thành tựu đạt được phản ánh tinh thần đoàn kết, nỗ lực vượt khó và khả năng tận dụng thời cơ của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Nhiều năm qua, tỉnh duy trì tốc độ tăng trưởng cao hơn mức bình quân cả nước; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng gia tăng tỷ trọng công nghiệp, xây dựng, dịch vụ; giảm dần tỷ trọng nông, lâm nghiệp, thủy sản. Các chỉ số xuất khẩu, thu ngân sách và thu nhập bình quân đầu người luôn ở mức cao trong khu vực, tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn phát triển tiếp theo.

Đường cao tốc Thái Nguyên - Chợ Mới, kết nối trung tâm Thái Nguyên với các xã khu vực phía Bắc của tỉnh (Ảnh TL)

Nhiều dự án hạ tầng đô thị, giao thông, y tế, giáo dục được đầu tư, hoàn thiện và đưa vào sử dụng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Các hoạt động văn hóa, thể thao, giáo dục cùng việc phát huy truyền thống cách mạng được duy trì thường xuyên, tạo nên môi trường sống an toàn, năng động, giàu bản sắc. Truyền thống “Thủ đô kháng chiến” được khơi dậy mạnh mẽ thông qua gìn giữ, tôn tạo và phát huy giá trị hệ thống di tích lịch sử cách mạng an toàn khu. Việc bảo tồn ký ức dân tộc vừa thể hiện tinh thần tri ân, vừa mở ra hướng phát triển du lịch lịch sử - văn hóa gắn với giáo dục thế hệ trẻ. Mỗi di tích, mỗi câu chuyện lịch sử trở thành “địa chỉ đỏ”, hun đúc lý tưởng cách mạng và tinh thần yêu nước, tạo nên nguồn lực tinh thần to lớn cho sự phát triển bền vững.

Bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số tỉnh Thái Nguyên

Nhìn lại hành trình 80 năm, Thái Nguyên từ vùng đất giàu truyền thống cách mạng đã trở thành điểm sáng về tăng trưởng, hội nhập và đổi mới ở khu vực trung du, miền núi phía Bắc. Sau khi sáp nhập với Bắc Kạn, tỉnh mở rộng địa giới hành chính, đồng thời tăng cường tiềm lực về kinh tế, văn hóa và du lịch, tạo nên tầm vóc mới trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cạnh tranh toàn cầu. Nội lực và tinh thần đoàn kết sau sáp nhập tiếp tục được phát huy, tạo sức mạnh để các cấp ủy, chính quyền, doanh nghiệp và Nhân dân chung sức thực hiện các mục tiêu chiến lược về kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh, xây dựng văn hóa và con người; vừa gìn giữ di sản cách mạng, vừa thúc đẩy sự phát triển bền vững.

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 năm nay diễn ra trong thời điểm toàn Đảng, toàn dân đang chuẩn bị cho đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Với Thái Nguyên, đây cũng là dấu mốc quan trọng để tổng kết chặng đường đã qua, đồng thời xác định mục tiêu và tầm nhìn mới. Truyền thống cách mạng tiếp tục là nguồn động lực để toàn Đảng bộ và Nhân dân trong tỉnh nuôi dưỡng khát vọng, đoàn kết một lòng, quyết tâm xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh.