Khách hàng giao dịch tại HTX Dịch vụ sản xuất nông, lâm nghiệp Liên Sơn (xã Sơn Cẩm, TP. Thái Nguyên)

Sau 2 năm thực hiện Đề án phát triển kinh tế tập thể tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2021 - 2025 thì đến hết năm 2022, số cán bộ quản lý hợp tác xã (HTX) là trên 2.000 người, trong đó có trình độ cao đẳng trở lên là 357 người (chiếm 16,47%), sơ cấp và trung cấp là 853 người (chiếm 39,92%) còn lại là chưa qua đào tạo. Do vậy, các HTX gặp nhiều khó khăn về năng  lực quản lý trong việc tổ chức quản lý điều hành các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Lực lượng lao động có trình độ cao không có nhu cầu vào làm việc và gắn bó lâu dài tại các HTX do chế độ tiền lương thấp.

Trong giai đoạn 2017 - 2020, thực hiện Quyết định số 2261/QĐ - TTg ngày 15/12/2014 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình hỗ trợ phát triển HTX giai đoạn 2015 - 2020, trong đó có nội dung nghiên cứu thí điểm mô hình đưa cán bộ trẻ tốt nghiệp cao đẳng, đại học về làm việc ở HTX có thời hạn để tạo nguồn lãnh đạo, quản lý. Chính sách này đã được đề xuất và thực hiện tại Đề án phát triển kinh tế tập thể tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2017 - 2020. Từ nỗ lực triển khai thực hiện, trong giai đoạn 2017 - 2020, UBND tỉnh đã quyết định hỗ trợ tiền lương cho 38 lao động trẻ làm việc tại 36 HTX với số tiền 2,65 tỷ đồng.

Là một trong số các HTX được hỗ trợ nhân lực trẻ, HTX Dịch vụ sản xuất nông, lâm nghiệp Liên Sơn có địa chỉ tại xã Sơn Cẩm, TP. Thái Nguyên hiện có 1.200 thành viên sau 50 năm hoạt động. Ông Lê Văn Sinh, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX cho biết: Thực tế là các thành viên HĐQT cũng như thành viên HTX đều là người có tuổi, lại sinh sống chủ yếu ở vùng nông thôn nên rất ít người được đào tạo bài bản, đặc biệt việc tiếp cận với công nghệ rất kém. Từ năm 2019, HTX được Nhà nước hỗ trợ chi phí trả lương để thu hút kế toán về làm việc tại HTX với tổng kinh phí trên 150 triệu đồng. Từ hỗ trợ thiết thực này, chúng tôi đã tuyển được nhân lực trẻ chất lượng cao, vì thế mà hoạt động của HTX cũng thuận lợi hơn rất nhiều.

Cũng là một trong những đơn vị được hỗ trợ nhân lực trẻ về làm việc, bà Nguyễn Thị Hải, Giám đốc HTX chè La Bằng chia sẻ: “Chúng tôi là những người làm chè lâu năm ở Thái Nguyên, kinh nghiệm về trồng, chế biến, sản xuất chè thì có, song để nâng cao giá trị thương hiệu cho sản phẩm trà truyền thống thì rất cần những nhân lực trẻ. Các bạn trẻ hiện nay nhanh nhạy về công nghệ, về thị trường, bởi vậy từ khi HTX được hỗ trợ nhân lực trẻ về làm việc tại HTX theo chính sách của tỉnh, doanh thu của HTX tăng lên và thương hiệu trà cũng từ đó được nhiều khách hàng biết đến hơn”.  

Ông Nguyễn Văn Dũng, Giám đốc Liên minh HTX tỉnh chia sẻ bên lề Kỳ họp

Từ những kết quả đạt được, Nghị quyết quy định mức chi hỗ trợ  đưa lao động trẻ về làm việc tại tổ chức kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đến năm 2025 được HĐND tỉnh thông qua tại Kỳ họp thứ Mười ba, khóa XIV được kỳ vọng  thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể địa phương. Đối tượng áp dung gồm các tổ chức kinh thế tập thể hoạt động theo đúng quy định của Luật HTX, trong đó ưu tiên đối với tổ chức kinh tế tập thể trong lĩnh vực nông nghiệp có hoạt động liên hết gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm, sản xuất theo hợp đồng của doanh nghiệp; áp dụng công nghệ cao hoặc tiêu chuẩn, quy chuẩn sản xuất nông nghiệp an toàn; đối với lao động trẻ yêu cầu độ tuổi không quá 35 tuổi, có cam kết công tác tối thiểu 3 năm tại tổ chức kinh tế tập thể với mức hỗ trợ ngoài mức lương do tổ chức kinh tế tập thể chi trả; ngân sách Nhà nước hỗ trợ hàng tháng bằng 1,5 lần mức lương tối thiểu vùng, tối đa 3 năm/người, tối đa 2 người/tổ chức tập thể/năm. 

Bên lề Kỳ họp, ông Nguyễn Văn Dũng, Giám đốc Liên minh HTX tỉnh bày tỏ sự vui mừng khi Nghị quyết được thông qua, ông Dũng cho biết: Theo thống kê sơ bộ, hiện nay, trong tổng số 695 HTX trên địa bàn tỉnh thì có khoảng 49% HTX hoạt động không hiệu quả, dưới mức khá; có 16,5% HTX có cán bộ quản lý trình độ từ cao đẳng trở lên. Bởi vậy Nghị quyết được ban hành rất kịp thời và hiệu quả. Ngay khi Nghị quyết được ban hành, chúng tôi sẽ tích cực triển khai công tác tuyên truyền đến các tổ chức kinh tế tập thể cũng như phối hợp với các nhà trường để tìm kiếm nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao cho các HTX. Tôi tin tưởng rằng, Nghị  quyết này sẽ là đòn bẩy quan trọng, tiếp sức để các tổ chức kinh tế tập thể trên địa bàn phát huy được mạnh mẽ vai trò cũng như năng lực của mình trong nền kinh tế nói chung.

Tiến sĩ Vũ Quỳnh Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và Phát triển nguồn nhân lực, Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên

Trong khi đó, từ góc nhìn khoa học, Tiến sĩ Vũ Quỳnh Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và Phát triển nguồn nhân lực, Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên cho biết: Tôi đã theo dõi Kỳ họp thứ Mười ba, HĐND tỉnh khóa XIV nhiệm kỳ 2021 - 2026 trên Cổng Thông tin điện tử tỉnh Thái Nguyên, tôi đặc biệt quan tâm đến việc HĐND tỉnh đã đã chính thức thông qua Nghị quyết quy định mức chi hỗ trợ đưa lao động trẻ về làm việc tại tổ chức kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đến năm 2025. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thì đến hết năm 2021 trình độ quản lý của Giám đốc HTX, Ban quản trị HTX là còn khá thấp, số liệu thống kê là 16% tổng số cán bộ quản lý HTX có trình độ cao đẳng và đại học 33%, cán bộ có trình độ sơ cấp và trung cấp 51%, còn lại chưa qua đào tạo. Đây là một hạn chế rất lớn cho việc phát triển HTX của Việt Nam nói chung và tỉnh Thái Nguyên nói riêng . Một yếu tố nữa đó là nguồn nhân lực trẻ được đào tạo để tham gia vào hình thức tổ chức HTX còn đang thiếu hụt. Bởi vậy, cá nhân tôi cho rằng, việc tỉnh Thái Nguyên thực hiện hỗ trợ đưa nhân lực trẻ về HTX vào thời điểm này là rất phù hợp, kịp thời, điều đó không chỉ giúp thay đổi tư duy sản xuất, nhận thức về quản trị doanh nghiệp, mà còn sẽ thúc đẩy các tổ chức kinh tế tập thể phát triển về lĩnh vực maketing, về thị trường, về chuyển đổi số, từ đó đóng góp thêm vào giá trị thặng dư của nền kinh tế.