Điểm sáng an cư cho đồng bào dân tộc Mông trên địa bàn tỉnh
2025-06-04 08:30:00.0
Bên sườn đồi thoai thoải của xóm Liên Phương, xã Văn Lăng, huyện Đồng Hỷ, một diện mạo mới đang dần hình thành. Những ngôi nhà xây kiên cố, khang trang lần lượt mọc lên, đường bê tông sạch sẽ dẫn tận cửa, điện sáng về đêm và nước sạch đến từng hộ gia đình.
Đó không chỉ là sự thay đổi về cơ sở hạ tầng, mà còn là sự chuyển mình trong đời sống, tư duy của đồng bào dân tộc Mông – một minh chứng rõ rệt cho hiệu quả từ chính sách an cư lạc nghiệp trong Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Tại khu tái định cư những ngôi nhà xây kiên cố, khang trang với đường bê tông sạch sẽ dẫn tận cửa,
điện sáng về đêm và nước sạch đến từng hộ gia đình.
Khu tái định cư – nơi khởi đầu cuộc sống mới
Xã Văn Lăng, huyện Đồng Hỷ hiện có 13 xóm bản với trên 5.400 nhân khẩu, đa phần là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trong đó người Mông chiếm tỷ lệ khoảng 1/3. Địa hình nơi đây chủ yếu là đồi núi cao, hiểm trở. Cuộc sống người dân phụ thuộc vào nông nghiệp truyền thống, sản xuất manh mún, tự cung tự cấp. Việc làm không ổn định, thu nhập thấp, đời sống vật chất lẫn tinh thần đều còn nhiều thiếu thốn. Đặc biệt, nhiều hộ dân sinh sống tại những khu vực có nguy cơ cao về sạt lở đất, lũ quét như sát bờ suối, chân núi đá, khiến cuộc sống luôn tiềm ẩn hiểm nguy. Trong bối cảnh đó, chính quyền địa phương đứng trước bài toán vừa đảm bảo an toàn tính mạng, vừa tạo điều kiện để người dân có cuộc sống ổn định, lâu dài. Câu trả lời là dự án khu tái định cư tập trung tại xóm Liên Phương – một điểm sáng về chính sách an cư, góp phần từng bước giảm nghèo bền vững.
Năm 2023, từ nguồn kinh phí gần 15 tỷ đồng thuộc Dự án 2, chương trình MTQG 1719, khu tái định cư Liên Phương được khởi công với mục tiêu bố trí nơi ở ổn định cho 35 hộ dân thuộc diện có nguy cơ cao về thiên tai. Sau một năm thi công khẩn trương, dự án hoàn thành với tổng diện tích 21.500 m², trong đó mỗi hộ dân được cấp gần 200 m² đất ở. Phần còn lại được đầu tư hệ thống hạ tầng kỹ thuật như đường giao thông nội bộ, điện chiếu sáng, nước sinh hoạt đảm bảo.
Anh Ngô Văn Vừ (sinh năm 1989), người dân tộc Mông, là một trong những người đầu tiên chuyển về nơi ở mới. Anh chia sẻ: “Trước đây nhà tôi ở Khau Bí, sát chân đồi, rất nguy hiểm mỗi khi mưa lớn. Được chính quyền vận động di dời về khu tái định cư, ban đầu tôi cũng phân vân. Nhưng giờ có đường, có điện, nước, con cái đi học thuận tiện, gia đình tôi yên tâm lao động sản xuất.”
Câu chuyện của anh Vừ không phải là cá biệt. Gia đình anh Lý Văn Hồng và chị Sùng Thị Sáy từng trải qua mất mát lớn sau hoàn lưu bão Yagi, khi mưa lũ cướp đi sinh mạng của đứa con nhỏ. Quyết định rời khỏi vùng nguy hiểm, vợ chồng anh Hồng coi khu tái định cư là nơi bắt đầu lại cuộc đời. “Có nhà kiên cố, an toàn, tôi yên tâm phát triển kinh tế. Mục tiêu của tôi là thoát nghèo, lo được cho con học hành đến nơi đến chốn”, anh Hồng chia sẻ.
Hướng tới phát triển bền vững
Không chỉ dừng lại ở việc cấp đất, xây nhà, chính quyền huyện Đồng Hỷ và xã Văn Lăng đang tích cực phối hợp với các phòng, ban chuyên môn triển khai hàng loạt chương trình hỗ trợ sau tái định cư. Từ đào tạo nghề, chuyển giao kỹ thuật nông nghiệp, đến đưa cây trồng, vật nuôi phù hợp vào sản xuất, tất cả đều nhằm mục tiêu nâng cao năng suất, tăng thu nhập cho người dân.
Đ/c Phan Thanh Hà, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo thăm hộ gia đình DTTS đang thu hái chè
Ông Ngô Văn Tài phó chủ tịch UBND xã Văn Lăng huyện Đồng Hỷ, cho biết: “Trước đây, bà con dân tộc Mông sống rải rác trên núi cao, cách xa trung tâm xã 15-20km, bà con phải dựng nhà sát khe suối hoặc chân núi đá. Vừa nguy hiểm, vừa khó khăn cho việc đầu tư hạ tầng. Tái định cư không chỉ giúp bà con an toàn, có điều kiện tiếp cận về giáo dục, y tế mà còn tạo điều kiện để nhà nước đầu tư đồng bộ hơn.”
Theo ông Tài, khi người dân chuyển về khu tái định cư điều quan trọng nhất là sẽ thay đổi trong tư duy và nhận thức. “Trước đây bà con ngại tiếp xúc, sống khép kín, chậm thích ứng với cái mới. Nhưng rồi khi về đây sống trong điều kiện tốt hơn, thuận lợi về giao thông, họ chủ động học hỏi, tích cực tiếp cận các chính sách của nhà nước sẽ giúp đồng bào từng bước vươn lên thoát nghèo một cách bền vững.”
Đ/c Phan Thanh Hà, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo
thăm hộ gia đình đang xây thi công xây dựng căn nhà kiên cố tại Khu tái định cư Liên Phương
Ông Phan Thanh Hà, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo cho biết: “Căn cứ nguồn vốn được giao thực hiện Dự án 2, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025, Sở Dân tộc và Tôn giáo (trước đây là Ban Dân tộc) đã phối hợp hợp với các sở, ngành liên quan và UBND huyện Võ Nhai, Đồng Hỷ thống nhất triển khai thực hiện 03 Dự án tái định cư tập trung trong đó huyện Đồng Hỷ thực hiện 02 dự án tái định cư tập trung tại 02 xóm có nhiều đồng bào dân tộc Mông sinh sống nguy cơ cao về sạt lở đất, lũ quét (xóm Liên Phương, xóm Bản Tèn xã Văn Lăng), huyện Võ Nhai 01 dự án. Hiện nay đã có Dự án tái định cư tập trung xóm Liên Phương hoàn thành và đưa vào sử dụng, đối với 02 dự án còn lại các đơn vị đang tích cực triển khai thực hiện, bàn giao và đưa vào sử dụng trong năm 2025. Sau khi hoàn thành các dự án sẽ bố trí ổn định định dân cư cho 149 hộ sinh sống tại các khu vực có nguy cơ bị ảnh hưởng của lũ ống, lũ quét, sạt lở đất.”
Khu tái định cư tập trung Liên Phương hôm nay không chỉ là một công trình dân sinh, mà là biểu tượng của chính sách nhân văn, là minh chứng cho sự vào cuộc quyết liệt từ trung ương đến địa phương trong việc chăm lo đời sống cho đồng bào vùng sâu, vùng xa. Những con đường mới trải nhựa, mái nhà mới kiên cố và những gương mặt rạng rỡ của bà con nơi đây là hình ảnh sinh động nhất về thành quả của chương trình mục tiêu quốc gia trong công cuộc giảm nghèo bền vững.
Trong hành trình hướng tới một xã hội phát triển bao trùm và không ai bị bỏ lại phía sau, những khu tái định cư như Liên Phương chính là điểm tựa để đồng bào dân tộc thiểu số từng bước thoát khỏi nghèo đói và thiên tai, tiến tới cuộc sống ổn định, no ấm và hạnh phúc hơn
